واردات طلا چگونه است ؟ قوانین و مقررات واردات شمش طلا به ایران

مقدمه

 درک فرآیند ‌ واردات طلا و به‌ویژه واردات شمش طلا و خرید شمش طلا برای فعالان بازارهای مالی، تولیدکنندگان مصنوعات و حتی صرافی‌ها اهمیت حیاتی دارد؛ زیرا «ساختار مقرراتی»، «تأمین ارز»، «ثبت و عرضه»، و «تعهدات مالیاتی» مستقیماً بر هزینه نهایی و سرعت ورود کالا اثر می‌گذارند. در ایرانِ امروز، سیاست‌گذار برای تعدیل تلاطم‌های ارزی و هدایت جریان نقدینگی به بازار رسمی، چارچوب‌هایی را برای واردات طلا به ایران طراحی کرده که از مجوزهای بانک مرکزی تا نحوه عرضه در مرکز مبادله ارز و طلا امتداد دارد. نکتهٔ کلیدی این است که در سال‌های اخیر، بخشی از شمش‌های استاندارد از «مالیات و عوارض خاص» معاف شده‌اند تا انگیزهٔ واردات رسمی تقویت شود و کانال‌های غیرشفاف تضعیف گردد؛ البته این معافیت‌ها عموماً ناظر به طلا خام / شمش استاندارد است و مصنوعات همچنان قواعد خود را دارند. نتیجه اینکه هر واردکننده برای چیدن استراتژی خود باید سه محور را همزمان ببیند:

۱) قوانین و مجوزها (مجوز بانک مرکزی، گمرک، استاندارد)،

۲) تأمین ارز و رفع تعهد ارزی،

۳) عرضه، مالیات و ریسک‌های اجرایی.

 این مقاله به‌صورت آموزشی و کاربردی، تمام مراحل را با واژه‌های کلیدی واردات طلا، واردات شمش طلا، واردات طلا به ایران و رفع تعهد ارزی مرور می‌کند.

واردات شمش طلا و واردات طلا به ایران

واردات شمش طلا و واردات طلا به ایران در سطح کلان، ذیل سیاست‌های ارزی و پولی کشور تعریف می‌شود و از همین رو پیوند تنگاتنگی با «تأمین ارز» و «مدیریت بازار» دارد. واردات شمش طلا و واردات طلا به ایران در مسیر رسمی، نیازمند انطباق با الزامات بانک مرکزی و گمرک است؛ از جمله احراز استاندارد شمش (مانند 999.9) و طی تشریفات ترخیص. واردات شمش طلا و واردات طلا به ایران در سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴ رشد کم‌سابقه‌ای تجربه کرده که هدف آن، افزایش شفافیت و تقویت عرضه رسمی بوده است؛ برای نمونه، گزارش‌های رسمی از رشد قابل‌توجه ورود شمش استاندارد در بازه ۱۴۰۳ حکایت دارد و بخشی از این واردات، در بستر مرکز مبادله ارز و طلا عرضه می‌شود. واردات شمش طلا و واردات طلا به ایران به دلیل حجم و ارزش بالا معمولاً از مسیر شرکت‌های دارای کارت بازرگانی، بیمه حمل ویژه، و فروشندگان معتبر بین‌المللی انجام می‌شود و سپس طبق دستورالعمل‌های جاری، تحویل/عرضه آن در بازار رسمی پیگیری می‌شود. واردات شمش طلا و واردات طلا به ایران اگرچه با برخی معافیت‌ها (برای شمش خام) همراه شده، اما مصنوعات کماکان مشمول حقوق ورودی/مالیات هستند و از حیث رگولاتوری سخت‌گیرانه‌تر مدیریت می‌شوند.

نحوه واردات شمش طلا

نحوه واردات شمش طلا فرآیندی مرحله‌به‌مرحله است که از مطالعه‌ی کشور مبدأ آغاز و به عرضه داخلی ختم می‌شود. نحوه واردات شمش طلا در ادامه در قالب گام‌های H3/H4 تشریح می‌شود تا هم آموزش و هم فروش/تجارت هدف‌گذاری شدهٔ شما پوشش یابد. نحوه واردات شمش طلا در هر گام با تکرار کلمات کلیدی واردات طلا، واردات شمش طلا، واردات طلا به ایران و رفع تعهد ارزی توضیح داده می‌شود تا هم از نظر سئو و هم از حیث اجرا، مسیر روشن باشد. نحوه واردات شمش طلا همچنین بر ضرورت استفاده از فروشندگان معتبر، بیمه حمل تخصصی، و اخذ مجوزهای بانک مرکزی و گمرک تأکید دارد و در پایان، نکات مربوط به ترخیص و عرضه در مرکز مبادله مرور می‌گردد.

بررسی قوانین و مقررات کشور مبدأ و مقصد

بررسی قوانین و مقررات کشور مبدأ و مقصد نخستین گام واردات شمش طلا است؛ زیرا قواعد صادراتی کشور مبدأ (مثلاً امارات، ترکیه، سوئیس) دربارهٔ خروج فلزات گران‌بها، کنترل منشأ ارز، و تأییدیه‌های اصالت می‌تواند متفاوت باشد. بررسی قوانین و مقررات کشور مبدأ و مقصد در مقصد (ایران) نیز شامل الزامات بانک مرکزی برای ورود شمش استاندارد، معیارهای سازمان ملی استاندارد دربارهٔ عیار و وزن، و تشریفات گمرک برای احراز ماهیت کالا (شمش استاندارد یا مصنوعات) می‌شود. بررسی قوانین و مقررات کشور مبدأ و مقصد اهمیت ویژه‌ای دارد، چون برخی تصمیمات سیاستی—مثل لزوم تحویل/عرضه شمش در مرکز مبادله ارز و طلا—به‌صورت بخشنامه‌ای ابلاغ می‌شوند و عدم انطباق، ریسک حقوقی و هزینه‌های توقف در مرز را افزایش می‌دهد. بررسی قوانین و مقررات کشور مبدأ و مقصد همچنین باید به «معافیت‌های مالیاتی موقت شمش خام» توجه کند که در برخی بازه‌ها برای تسهیل واردات طلا به ایران برقرار شده است. بررسی قوانین و مقررات کشور مبدأ و مقصد در نهایت، با مطالعه‌ی دستورالعمل‌های مرکز مبادله و ابلاغیه‌های گمرک به تصویر دقیقی تبدیل می‌شود و زمینه‌ی رفع تعهد ارزی مطابق ضوابط رسمی را فراهم می‌کند.

دریافت مجوزهای لازم

دریافت مجوزهای لازم زیربنای موفقیت در واردات طلا است. دریافت مجوزهای لازم معمولاً شامل «کارت بازرگانی»، «مجوز بانک مرکزی برای ورود شمش استاندارد یا مصنوعات»، «مجوزهای گمرکی برای اظهار و ترخیص»، و «تأییدیه سازمان استاندارد برای عیار/خلوص» می‌شود. دریافت مجوزهای لازم باید با زمان‌بندی واقع‌بینانه انجام شود؛ زیرا برخی مجوزها منوط به بارگذاری مستندات (پروفرما، مشخصات فروشنده، برگه‌های ری‌گیری/اصالت) در سامانه‌های ذی‌ربط و گاهی بررسی میدانی است. دریافت مجوزهای لازم در سال‌های اخیر با تأکید بر عرضه در مرکز مبادله و رهگیری منشأ کالا تنظیم شده و در خصوص «شمش غیر استاندارد»، تأکید بر اخذ مجوز صریح بانک مرکزی وجود دارد. دریافت مجوزهای لازم نهایتاً باید همسو با برنامهٔ مالیاتی شما باشد: اگر کالای شما «شمش استاندارد» است، از معافیت VAT/علی‌الحساب بهره‌مند می‌شوید، اما در «مصنوعات»، مالیات/حقوق ورودی برقرار است. این تفاوت، محاسبات سود—و به تبع آن فروش—را دگرگون می‌کند.

اخذ کارت بازرگانی

اخذ کارت بازرگانی شرط ورود به تجارت خارجی واردات طلا است و بدون آن ثبت اطلاعات، مکاتبات رسمی و پیگیری‌های گمرکی ممکن نیست. اخذ کارت بازرگانی برای اشخاص حقیقی و حقوقی با ارائه مدارک هویتی/مالی و طی دوره‌های آموزشی اتاق بازرگانی انجام می‌شود. اخذ کارت بازرگانی به‌صورت عملی، مسیر «ثبت در سامانه‌ها»، «انعقاد قرارداد حمل/بیمه»، و «گشایش حساب‌های مرتبط» را هموار می‌کند و نشان می‌دهد واردکننده از منظر حاکمیت، واجد صلاحیت تجاری است. اخذ کارت بازرگانی در پروژه‌های واردات شمش طلا معمولاً همراه با معرفی مسئول فنی/حقوقی برای پاسخ‌گویی به مکاتبات بانک مرکزی، گمرک و سازمان استاندارد است. اخذ کارت بازرگانی علاوه بر تسهیل مذاکرات با فروشندگان بین‌المللی، در بخش «تسویه و رفع تعهد ارزی» نیز به عنوان شناسهٔ رسمی تاجر در تعامل با نهادهای ارزی به‌کار می‌رود؛ بنابراین هر نقصی در صدور/تمدید کارت می‌تواند کل زنجیره واردات طلا به ایران را به تعویق اندازد.

اخذ مجوز از بانک مرکزی

اخذ مجوز از بانک مرکزی ستون فقرات واردات شمش طلا است. اخذ مجوز از بانک مرکزی مشخص می‌کند «چه نوع شمشی»، «با چه مشخصاتی»، «به چه میزان» و «از چه بازاری» می‌تواند وارد کشور شود و عملاً شرط لازم برای ترخیص و عرضه‌ی بعدی است. اخذ مجوز از بانک مرکزی در رویه‌های اخیر با تأکید بر «شمش استاندارد» و «تحویل/عرضه در مرکز مبادله» همراه است؛ حتی در برخی موارد، واردکننده متعهد می‌شود شمش‌های وارداتی را در بستر رسمی تحویل/عرضه کند و عدم رعایت تعهدات می‌تواند پیگردهای حقوقی/مالی در پی داشته باشد. اخذ مجوز از بانک مرکزی برای «شمش غیر استاندارد» حساس‌تر است و باید مجوز اختصاصی دریافت شود. اخذ مجوز از بانک مرکزی علاوه بر جنبهٔ نظارتی، مزیت رقابتی دارد: انطباق کامل با ضوابط، مسیر رفع تعهد ارزی و فروش رسمی را سریع‌تر می‌کند و هزینه‌های پنهان را کاهش می‌دهد.

مجوزهای گمرکی

مجوزهای گمرکی حلقهٔ اتصال بین «مجوزهای پولی» و «ورود فیزیکی کالا» در واردات طلا هستند. مجوزهای گمرکی شامل ثبت اظهار، ارائه اسناد (پروفرما، گواهی اصالت/آنالیز، بیمه‌نامه، بارنامه)، تعیین ماهیت و طبقه‌بندی کالاست تا مشخص شود «شمش استاندارد» وارد شده یا «مصنوعات». مجوزهای گمرکی در عمل به مأموران امکان می‌دهد از تطابق «عیار/وزن/برند» با اسناد اطمینان یابند و در صورت نیاز، نمونه‌برداری برای ری‌گیری درخواست کنند. مجوزهای گمرکی در موارد «شمش غیر استاندارد» بدون مجوز بانک مرکزی قابل ترخیص نیست و این قاعده به‌تازگی تکرار و تأکید شده است. مجوزهای گمرکی اگر با معافیت‌های بخشنامه‌ای هم‌زمان شود (برای شمش خام)، محاسبهٔ هزینهٔ ورودی تغییر می‌کند و «زمان-هزینهٔ» واردکننده کاهش می‌یابد؛ اما در مصنوعات، کماکان حقوق ورودی/Tax برقرار است.

بیشتر بخوانید: بهترین شمش طلا برای سرمایه گذاری | بهترین برند شمش طلا

تأییدیه سازمان استاندارد

تأییدیه سازمان استاندارد تضمین می‌کند شمش وارداتی واقعاً «استاندارد» است. تأییدیه سازمان استاندارد بر پایهٔ معیارهای خلوص (مانند 999.9 یا 999.5)، وزن (۱ کیلو گرم متعارف)، و تطابق مشخصات سازنده صادر می‌شود و معمولاً همراه با گواهی اصالت کارخانه/مبادی معتبر است. تأییدیه سازمان استاندارد از دو جهت اهمیت دارد: نخست، تسهیل ترخیص و حذف ابهام ماهیتی (شمش در برابر مصنوع)، دوم، پذیرش بدون حاشیه در مرکز مبادله ارز و طلا برای عرضه رسمی. تأییدیه سازمان استاندارد باید در کنار مجوز بانک مرکزی و اسناد حمل/بیمه نگهداری شود تا در هر مرحلهٔ کنترل قابل ارائه باشد. تأییدیه سازمان استاندارد اگر احراز نشود، حتی با وجود سایر مجوزها، می‌تواند منجر به توقف کالا و تحمیل هزینه‌هایی شود که حاشیه سود واردات شمش طلا را از بین می‌برد.

انتخاب فروشنده معتبر در کشور مبدأ

انتخاب فروشنده معتبر در کشور مبدأ ریسک‌های کیفی/حقوقی واردات شمش طلا را کاهش می‌دهد. انتخاب فروشنده معتبر در کشور مبدأ یعنی همکاری با ریفاینری‌های شناخته‌شده (مانند PAMP، Valcambi، Perth Mint) یا توزیع‌کنندگان دارای مجوز با امکان ارائهٔ COA، شمارهٔ سریال و نتایج ری‌گیری مستقل. انتخاب فروشنده معتبر در کشور مبدأ باید همراه با بندهای قراردادی دربارهٔ «جبران خسارت در صورت مغایرت عیار/وزن»، «بیمهٔ بین‌المللی جامع (All Risks)»، و «تحویل در نقطهٔ امن» باشد. انتخاب فروشنده معتبر در کشور مبدأ همچنین امکان «تأمین مستمر» و «سرعت تحویل» را بهبود می‌دهد و در زمان ترخیص، به‌دلیل شفافیت مدارک، اصطکاک اداری را کم می‌کند. انتخاب فروشنده معتبر در کشور مبدأ در نهایت به شما کمک می‌کند عرضهٔ رسمی در مرکز مبادله را بدون چالش آغاز کنید و فرآیند رفع تعهد ارزی را به موقع ببندید.

روش های حمل و نقل امن

روش های حمل و نقل امن برای واردات طلا به معنای استفاده از اپراتورهای تخصصی حمل فلزات گران‌بها (مانند شرکت‌های بین‌المللی دارای سرویس‌های امنیتی) و انتخاب مسیرهای هوایی با پروتکل‌های حفاظت فیزیکی است. روش های حمل و نقل امن شامل «بسته‌بندی ضد‌دست‌کاری»، «پلمب و لاگ‌های رهگیری»، «تحویل در محوطهٔ ایمن»، و «بیمهٔ بار با پوشش سرقت/خسارت/تاخیر» است. روش های حمل و نقل امن علاوه بر امنیت فیزیکی، به هم‌ترازی اسنادی با گمرک و بانک مرکزی کمک می‌کند؛ زیرا شمارهٔ سریال‌ها، وزن‌ها و فهرست محموله باید دقیقاً با پروفرما و گواهی اصالت منطبق باشد. روش های حمل و نقل امن به‌ویژه وقتی واردات شمش طلا با ارزش‌های چند ده میلیون دلاری انجام می‌شود، شرط موفقیت است؛ هر نقصی در بیمه یا تحویل، می‌تواند سرمایهٔ گردش را قفل و فروش را عقب بیندازد. روش های حمل و نقل امن در نهایت شانس پذیرش بی‌حاشیه در مرکز مبادله ارز و طلا را افزایش می‌دهد.

ترخیص کالا از گمرک

ترخیص کالا از گمرک نقطهٔ حساس واردات طلا به ایران است. ترخیص کالا از گمرک با ارائهٔ اظهار، پروفرما، گواهی اصالت/عیار، بیمه‌نامه، بارنامه و مجوزهای بانک مرکزی/استاندارد آغاز می‌شود و در صورت «شمش غیر استاندارد» بدون مجوز اختصاصی بانک مرکزی قابل انجام نیست. ترخیص کالا از گمرک برای «شمش استاندارد» در چارچوب بخشنامه‌های اخیر ساده‌تر شده و از برخی مالیات‌ها (مانند VAT/علی‌الحساب) معاف است؛ اما برای مصنوعات، حقوق ورودی و VAT برقرار می‌ماند. ترخیص کالا از گمرک در نهایت به دریافت مجوز خروج از انبار و سپس تحویل/عرضه در مرکز مبادله منجر می‌شود که شرط تسویهٔ تعهدات و آغاز فروش رسمی است. ترخیص کالا از گمرک اگر با عدم انطباق اسناد یا ابهام ماهیت مواجه شود، ممکن است به توقف محموله و هزینه‌های سنگین منجر گردد؛ لذا پیش‌اعتبارسنجی اسناد و هماهنگی قبلی با کارگزار گمرکی توصیه می‌شود.

توزیع و فروش در بازار داخلی

توزیع و فروش در بازار داخلی پس از ترخیص، تابع الزامات عرضهٔ رسمی است. توزیع و فروش در بازار داخلی برای «شمش استاندارد» غالباً از بستر مرکز مبادله ارز و طلا یا از طریق نهادهای مجاز انجام می‌شود و گروه‌های دارای پروانه (کارگاه‌های تولیدی، ری‌گیری‌ها، صرافی‌های مجاز) طرف معامله‌اند. توزیع و فروش در بازار داخلی اگر در چارچوب دستورالعمل‌های بانک مرکزی انجام شود، فرآیند رفع تعهد ارزی واردکننده نیز تکمیل می‌گردد. توزیع و فروش در بازار داخلی برای «مصنوعات» مستلزم رعایت «VAT، صورتحساب الکترونیک و ثبت در سامانه‌های داخلی تجارت» است تا زنجیرهٔ مالیاتی شفاف بماند. توزیع و فروش در بازار داخلی چنانچه با استراتژی قیمت‌گذاری هوشمند (بر مبنای نرخ اونس/نرخ ارز/حق‌العمل) همراه شود، حاشیه سود واردات طلا را پایدار می‌کند و ریسک خواب سرمایه را می‌کاهد.

قوانین واردات طلا به ایران

قوانین واردات طلا به ایران برای واردات شمش طلا و واردات طلا به ایران مجموعه‌ای از الزامات را مقرر می‌کند: مجوز بانک مرکزی، احراز استاندارد، تشریفات گمرک، و در مواردی «تحویل/عرضه در مرکز مبادله». قوانین واردات طلا به ایران طی ابلاغیه‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴ چند نکتهٔ کلیدی داشته:

۱) تأکید بر «استاندارد بودن شمش»

۲) امکان معافیت VAT و عدم اخذ مالیات علی‌الحساب برای شمش خام

۳) لزوم عرضهٔ رسمی شمش وارداتی در مرکز مبادله ارز و طلا

 ۴) تفکیک قاعدهٔ شمش از مصنوعات.

قوانین واردات طلا به ایران همچنین بر «مسافر» و «حمل شخصی» قید گذاشته و سقفی برای زیورآلات شخصی تعیین کرده (معمولاً ۱۵۰ گرم برای خروج/ورود غیرتجاری). قوانین واردات طلا به ایران رعایت این موارد را شرط برخورداری از مزایا و جلوگیری از پیگرد می‌داند؛ بنابراین برای رفع تعهد ارزی، تبعیت کامل از دستورالعمل‌های رسمی ضروری است.

دریافت مجوز از بانک مرکزی

دریافت مجوز از بانک مرکزی: این مجوز چارچوب «نوع شمش، مقدار، منبع ارز و شیوهٔ عرضه» را تعیین می‌کند. دریافت مجوز از بانک مرکزی در برخی رویه‌ها، واردکننده متعهد به تحویل/فروش شمش وارداتی به بانک مرکزی یا عرضه در مرکز مبادله می‌شود و عدم ایفای تعهد، مشمول ضمانت اجراهای حقوقی/مالی است. دریافت مجوز از بانک مرکزی برای «شمش غیر استاندارد» مجوز اختصاصی الزامی است و بدون آن، گمرک اجازهٔ ترخیص نمی‌دهد. دریافت مجوز از بانک مرکزی: در نهایت، این مجوز سکوی رفع تعهد ارزی و آغاز فروش رسمی است.

ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت

ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت اگرچه برای برخی رویه‌ها دربارهٔ «لزوم/عدم لزوم» ثبت سفارش، بخشنامه‌های متنوعی منتشر شده، اما رویهٔ غالب در واردات تجاری، ثبت اطلاعات در سامانه و بارگذاری پروفرما/مجوزهاست. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت این اقدام، رهگیری و شفافیت واردات طلا را ممکن می‌کند و پیش‌نیاز ترخیص/تخصیص ارز در بسیاری از پرونده‌هاست. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت توصیه می‌شود پیش از خرید، با کارگزار رسمی و آخرین ابلاغیه‌ها تطبیق دهید تا از بروز اختلاف (به‌ویژه در مقاطع تغییر مقررات) پیشگیری شود.

تأمین ارز از منابع رسمی

تأمین ارز از منابع رسمی قلب فرآیند واردات طلا به ایران است. تأمین ارز از منابع رسمی (از جمله نیما یا منابع مجاز) ممکن است به نوع رویه، منبع ارز و رفع تعهد ارزی گره بخورد؛ گاهی هم محدودیت‌هایی برای استفاده از «ارز حاصل از صادرات دیگران» در ازای واردات طلا اعلام شده است. تأمین ارز از منابع رسمی از منظر ریسک تطبیق، شما را در مقابل ایرادات حسابرسی/حقوقی مصون می‌کند و مسیر تسویه با بانک مرکزی و مرکز مبادله را تسهیل می‌کند. تأمین ارز از منابع رسمی نهایتاً روی قیمت تمام‌شده اثر مستقیم دارد و باید در کنار «بیمه، حمل و کارمزدها» دیده شود.

رعایت استانداردها و گواهی اصالت

رعایت استانداردها و گواهی اصالت یعنی هر شمش، دارای شمارهٔ سریال، عیار معتبر (مانند 999.9)، نام ریفاینری و COA باشد. رعایت استانداردها و گواهی اصالت علاوه بر پذیرش در گمرک، شرط عرضهٔ بی‌حاشیه در مرکز مبادله است. رعایت استانداردها و گواهی اصالت برای واردات شمش طلا یک پوشش ریسک کیفی است؛ زیرا عدم انطباق، منجر به توقف، نمونه‌برداری اجباری و هزینه می‌شود. رعایت استانداردها و گواهی اصالت همچنین در استراتژی فروش شما (قیمت‌گذاری بر حسب برند/عیار) مزیت رقابتی ایجاد می‌کند.

پرداخت تعرفه های گمرکی و مالیات ها

پرداخت تعرفه های گمرکی و مالیات ها در رویه‌های اخیر، شمش طلا (خام/استاندارد) از مالیات بر ارزش افزوده و مالیات علی‌الحساب معاف شده است، در حالی‌که مصنوعات همچنان مشمول VAT و حقوق ورودی‌اند. پرداخت تعرفه های گمرکی و مالیات ها بنابراین، ساختار هزینهٔ شما به «نوع کالا» بستگی دارد و باید قبل از خرید، رویهٔ کالا دقیقاً مشخص شود. پرداخت تعرفه های گمرکی و مالیات ها این تفاوت اثر مهمی بر قیمت تمام‌شده، حاشیه سود و استراتژی فروش دارد.

عرضه طلا در مرکز مبادله ارز و طلا

عرضه طلا در مرکز مبادله ارز و طلا در سال‌های اخیر شرط کلیدی برای واردات شمش طلا بوده است. عرضه طلا در مرکز مبادله ارز و طلا امکان فروش رسمی به اشخاص مجاز و تسویهٔ تعهدات مرتبط را فراهم می‌کند و به شفافیت بازار کمک می‌کند. عرضه طلا در مرکز مبادله ارز و طلا طبق شیوه‌نامه‌های منتشرشده انجام می‌شود و جلسات حراج/عرضهٔ شمش استاندارد به‌صورت مستمر برگزار می‌گردد. عرضه طلا در مرکز مبادله ارز و طلا همچنین ابزار سیاست‌گذار برای همسان‌سازی قیمت‌ها با واقعیت‌های ارزی/جهانی است.

شرایط واردات طلا توسط مسافران

شرایط واردات طلا توسط مسافران با تجارت حرفه‌ای متفاوت است. شرایط واردات طلا توسط مسافران معمولاً به «زیورآلات شخصی غیرتجاری» تا سقف وزنی مشخص (معمولاً حدود ۱۵۰ گرم) محدود می‌شود و حمل سکه یا شمش به‌عنوان کالای تجاری می‌تواند ممنوع/محدود باشد. شرایط واردات طلا توسط مسافران رعایت «اظهار صادقانه» در مبادی خروج/ورود را الزامی می‌داند تا در بازگشت، مشکل مالکیت/اظهار پیش نیاید. شرایط واردات طلا توسط مسافران برای بیش از میزان متعارف، مستلزم مجوزهای رسمی است و توصیه می‌شود قبل از سفر، آخرین ابلاغیه‌های گمرک بررسی شود؛ چون دامنهٔ مصادیق مجاز (تعداد النگو، گوشواره،…)، گاه در بخشنامه‌های به‌روز تصریح می‌گردد. شرایط واردات طلا توسط مسافران بنابراین راه‌حل مطمئن برای تجارت نیست و واردکنندگان حرفه‌ای باید مسیر رسمی واردات طلا به ایران را طی کنند.

ممنوعیت صادرات شمش و سکه طلا

ممنوعیت صادرات شمش و سکه طلا از قواعد ثابت سال‌های اخیر است و سیاست‌گذار با این ممنوعیت، تلاش دارد ذخایر داخلی و ثبات بازار را حفظ کند. ممنوعیت صادرات شمش و سکه طلا به این معنی است که خروج رسمی این اقلام عمدتاً در صلاحیت بانک مرکزی یا رویه‌های خاص حاکمیتی است و صادرکنندگان بخش خصوصی باید به سمت مصنوعات با ارزش افزوده حرکت کنند. ممنوعیت صادرات شمش و سکه طلا همسو با هدف «تقویت عرضه داخلی» است و با سازوکار عرضه در مرکز مبادله تکمیل می‌شود؛ در مقابل، صادرات مصنوعات با حداقل درصد مشخصی از ارزش افزوده امکان‌پذیر است. ممنوعیت صادرات شمش و سکه طلا برای طراحی استراتژی زنجیرهٔ تأمین اهمیت دارد: واردات شمش—تبدیل به محصول—و سپس توزیع داخلی یا صادرات مصنوعات.

نحوه ثبت سفارش واردات طلا

نحوه ثبت سفارش واردات طلا با وجود برخی استثنائات مقطعی، در عمل به معنی ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت، بارگذاری اسناد و اخذ تأییدیه‌های صمت/بانک مرکزی است. نحوه ثبت سفارش واردات طلا علاوه‌بر جنبهٔ اداری، کارکرد سوییچ مالیاتی/ارزی دارد: اتصال به تخصیص ارز، ثبت صورتحساب‌ها و نهایتاً رفع تعهد ارزی. نحوه ثبت سفارش واردات طلا برای «شمش استاندارد» باید با دقت در انتخاب ردیف تعرفه، مشخصات فنی و تطبیق سریال‌ها انجام شود تا در گمرک، مغایرتی رخ ندهد. نحوه ثبت سفارش واردات طلا در ادامه با گام‌های جزئی‌تر تشریح می‌شود.

دریافت مجوزهای لازم

دریافت مجوزهای لازم پیش‌نیاز «ثبت سفارش» است. دریافت مجوزهای لازم شامل «مجوز بانک مرکزی»، «کارت بازرگانی معتبر»، و «استعلام/تأیید صمت» برای نهایی‌سازی سفارش است. دریافت مجوزهای لازم اگر ناقص باشد، ثبت سفارش متوقف یا برگشت می‌خورد؛ بنابراین ترتیب منطقی اسناد اهمیت دارد.

مجوز بانک مرکزی

مجوز بانک مرکزی محور واردات شمش طلا است. مجوز بانک مرکزی باید قبل/همزمان با ثبت سفارش اخذ شود تا مسیر تخصیص ارز، ترخیص و عرضه در مرکز مبادله بی‌وقفه پیش برود. مجوز بانک مرکزی برای «شمش غیر استاندارد» حالت ویژه دارد و بدون آن، فرآیند عملاً پیش نمی‌رود.

کارت بازرگانی معتبر

کارت بازرگانی معتبر هویت تجاری شما در ثبت سفارش است. کارت بازرگانی معتبر علاوه بر دسترسی سامانه‌ای، برای مکاتبات بین‌المللی و حسابرسی‌های بعدی اهمیت دارد. کارت بازرگانی معتبر را به‌روز و منطبق با فعالیت واقعی نگه دارید تا در ارزیابی ریسک، امتیاز منفی نگیرید.

مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)

مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت): این مجوز نشان می‌دهد کالا و فروشندهٔ انتخابی، منطبق با سیاست‌های صنعتی/تجاری کشور است. مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت): نقص در داده‌ها (وزن، عیار، برند، کشور مبدأ) معمولاً علت تأخیر است؛ پیش از ارسال، پروفرما و COA را دقیق بارگذاری کنید.

ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت

ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت یعنی ورود اطلاعات خرید (کد تعرفه، وزن، عیار، قیمت، کشور مبدأ، فروشنده)، بارگذاری پروفرما و پیوست مجوزهای بانک مرکزی/صمت. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت باید با ردیف تعرفهٔ صحیح انجام شود تا در گمرک، حقوق ورودی/معافیت‌ها درست محاسبه گردد. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت به‌عنوان رکورد مرجع، مبنای «رهگیری عرضه در مرکز مبادله» و «حسابرسی» نیز خواهد بود.

بررسی و تأیید ثبت سفارش

بررسی و تأیید ثبت سفارش توسط صمت/بانک مرکزی انجام می‌شود. بررسی و تأیید ثبت سفارش در صورت انطباق مدارک، منجر به کد سفارش می‌شود و شما می‌توانید به سراغ «تأمین ارز/حمل» بروید. بررسی و تأیید ثبت سفارش اگر با ابهام مواجه شود، درخواست اصلاحیه می‌آید؛ پاسخ سریع و مستند، هزینهٔ توقف را کاهش می‌دهد.

تأمین ارز مورد نیاز

تأمین ارز مورد نیاز هم‌راستا با سیاست‌های روز انجام می‌شود. تأمین ارز مورد نیاز ممکن است نسبت به «منشأ ارز صادراتی خودتان» یا «سایر منابع رسمی» محدودیت‌هایی داشته باشد و مقررات رفع تعهد ارزی را باید دقیق دنبال کنید تا بعدها مشمول جریمه نشوید. تأمین ارز مورد نیاز دقیقاً روی قیمت تمام‌شده و استراتژی فروش شما اثر می‌گذارد؛ پوشش نوسان (Hedging) برای سفارش‌های بزرگ توصیه می‌شود.

انجام حمل و نقل و بیمه بار

انجام حمل و نقل و بیمه بار پس از تأیید سفارش و برنامهٔ پرداخت انجام می‌شود. انجام حمل و نقل و بیمه بار باید با شرکت‌های دارای مجوز حمل فلزات گران‌بها و بیمهٔ All Risks صورت گیرد. انجام حمل و نقل و بیمه بار با درج دقیق «شماره سریال‌ها/وزن/پکینگ» از اختلافات ترخیص جلوگیری می‌کند.

ترخیص از گمرک و عرضه در مرکز مبادله طلا

ترخیص از گمرک و عرضه در مرکز مبادله طلا گام پایانی واردات است. ترخیص از گمرک و عرضه در مرکز مبادله طلا برای «شمش استاندارد» با تکیه بر معافیت‌های VAT/علی‌الحساب و الزام به عرضه رسمی صورت می‌گیرد؛ برای مصنوعات، حقوق ورودی/مالیات برقرار است. ترخیص از گمرک و عرضه در مرکز مبادله طلا اگر به‌درستی انجام شود، رفع تعهد ارزی نیز تکمیل خواهد شد.

تسویه حساب و توزیع در بازار

تسویه حساب و توزیع در بازار پس از عرضهٔ رسمی و صدور اسناد فروش انجام می‌شود. تسویه حساب و توزیع در بازار با ثبت صورتحساب الکترونیک/مالیاتی و رعایت ضوابط مرکز مبادله، به تعامل شفاف با نهادهای نظارتی کمک می‌کند و مسیر رشد پایدار واردات طلا را هموار می‌سازد.

نوسانات قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات

نوسانات قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل سود/زیان پروژه‌های واردات شمش طلا است. نوسانات قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات وقتی اونس جهانی صعودی است، ریسک بازار/تأمین مالی را بالا می‌برد و در فاز نزولی، انگیزهٔ خرید و انباشت موجودی افزایش می‌یابد. نوسانات قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات با نرخ ارز داخل کشور هم‌افزایی دارد؛ بنابراین مدیریت «زمان‌بندی خرید»، «پوشش ریسک ارزی»، و «قیمت‌گذاری فروش» سه‌گانهٔ حیاتی شماست. نوسانات قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات در ۱۴۰۳-۱۴۰۴ با بزرگ‌تر شدن ابعاد عرضهٔ رسمی در مرکز مبادله و افزایش واردات شمش استاندارد برجسته‌تر شد و نقش سیاست‌گذار در هموارسازی بازار پررنگ‌تر گردید. نوسانات قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات نهایتاً به تصمیم‌های اجرایی در «حمل، بیمه، و زمان‌بندی ترخیص» گره می‌خورد. (برای تصویر بازار و ارقام واردات، به گزارش‌های رسمی اشاره شده است).

افزایش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات

افزایش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات مستقیماً هزینهٔ خرید و سرمایهٔ درگیر را رشد می‌دهد. افزایش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات باعث می‌شود دورهٔ گردش سرمایه طولانی‌تر و ریسک «اصلاح قیمت» پس از ورود بیشتر شود؛ لذا سفارش‌های مرحله‌ای و ابزارهای پوشش ریسک توصیه می‌شود. افزایش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات همچنین قدرت چانه‌زنی فروشندگان مبدأ را افزایش می‌دهد و ممکن است شرط‌های سخت‌گیرانه‌تری برای پرداخت/تحویل تحمیل شود. افزایش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات در بُعد داخلی، حاشیه سود را فشرده و سرعت فروش را کند می‌کند—مگر آنکه عرضه در مرکز مبادله با استراتژی تخفیف منطقی ترکیب شود.

افزایش هزینه واردات

افزایش هزینه واردات: جهش اونس/ارز، قیمت تمام‌شدهٔ واردات شمش طلا را بالا می‌برد. افزایش هزینه واردات: علاوه بر قیمت خرید، کرایه حمل، بیمه و کارمزدها نیز بر مبنای ارزش محموله افزایش می‌یابد. افزایش هزینه واردات نتیجه، نیاز به سرمایهٔ در گردش بیشتر و حساسیت بالاتر به تأخیرهای ترخیص است.

افزایش هزینه های تأمین مالی

افزایش هزینه های تأمین مالی: با بالا رفتن ارزش محموله، نرخ مؤثر تأمین مالی (Opportunity Cost یا نرخ وام) گران‌تر احساس می‌شود. افزایش هزینه های تأمین مالی در پروژه‌های بزرگ، هزینهٔ پوشش ریسک نیز اضافه می‌گردد و نرخ بازدهٔ مورد انتظار را کاهش می‌دهد.

کاهش سودآوری واردکنندگان

کاهش سودآوری واردکنندگان: فشار هزینه‌ای، حاشیه سود واردات طلا را کم و نقطهٔ سر به سر را بالا می‌برد. کاهش سودآوری واردکنندگان راهکارها شامل «قراردادهای بلندمدت با ریفاینری»، «تجمیع حمل»، و «فروش سریع در بستر رسمی» است.

کاهش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات

کاهش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات انگیزهٔ خرید را افزایش می‌دهد و موجودی‌سازی را توجیه‌پذیر می‌کند. کاهش قیمت طلا و تأثیر آن بر واردات به کاهش سرمایهٔ درگیر، افت هزینه بیمه/کرایه (به نسبت ارزش)، و تسهیل فروش کمک می‌کند؛ اما ریسک «افت ارزش موجودی قبلی» را نیز ایجاد می‌کند.

افزایش انگیزه واردات

افزایش انگیزه واردات زمانی رخ می‌دهد که روند قیمت نزولی/باثبات شود. افزایش انگیزه واردات به معنای عقد قراردادهای بیشتر و مذاکره برای تخفیف‌های حجمی است.

افزایش عرضه داخلی

افزایش عرضه داخلی با ورود محموله‌های جدید، عمق بازار را افزایش می‌دهد. افزایش عرضه داخلی در مرکز مبادله نیز به کشف قیمت منصفانه کمک می‌کند.

کاهش ارزش ذخایر طلا

کاهش ارزش ذخایر طلا ریسک دیرینهٔ انبارداری است. کاهش ارزش ذخایر طلا را می‌توان با «مدیریت میانگین خرید» و «چرخش سریع موجودی» کنترل کرد.

مالیات واردات طلا

مالیات واردات طلا بسته به «شمش خام» یا «مصنوعات» متغیر است. مالیات واردات طلا برای شمش استاندارد طبق ابلاغیهٔ ۱۴۰۳، از VAT و مالیات علی‌الحساب معاف شده، اما برای مصنوعات همچنان VAT و حقوق ورودی برقرار است. مالیات واردات طلا بنابراین، ساختار قیمت‌گذاری و فروش شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ در طراحی بهای تمام‌شده، این تفاوت حیاتی است. مالیات واردات طلا با رعایت صحیح طبقه‌بندی کالایی و ارائه اسناد استاندارد، به‌صورت بهینه اعمال می‌شود.

بیشتر بخوانید: مالیات طلا 1404 چقدر است؟ آیا خرید و فروش طلا مشمول مالیات می‌شود؟​

معافیت مالیاتی واردات شمش طلا

معافیت مالیاتی واردات شمش طلا یکی از ابزارهای سیاستی برای تقویت واردات طلا به ایران از کانال رسمی است. معافیت مالیاتی واردات شمش طلا طبق ابلاغیهٔ گمرک در ۵ خرداد ۱۴۰۳، شامل عدم شمول مالیات علی‌الحساب و معافیت از VAT برای شمش خام/استاندارد است و به مصنوعات تسری ندارد. معافیت مالیاتی واردات شمش طلا در کنار الزام به «عرضه در مرکز مبادله» تصویر شفافی از هزینه و مسیر فروش ایجاد می‌کند و به تکمیل رفع تعهد ارزی کمک می‌کند.

مالیات بر ارزش افزوده مصنوعات طلا

مالیات بر ارزش افزوده مصنوعات طلا تفاوت بنیادینی با سیاست‌های مرتبط با واردات شمش طلا دارد و باید از همان ابتدا در برنامه‌ریزی قیمت تمام‌شده و استراتژی فروش لحاظ شود. مالیات بر ارزش افزوده مصنوعات طلا بر اساس مقررات جاری، برای مصنوعات (زیورآلات و قطعات ساخته‌شده) برقرار است؛ درحالی‌که معافیت‌های اخیر عمدتاً ناظر به شمش استاندارد بوده و شامل مصنوعات نمی‌شود. مالیات بر ارزش افزوده مصنوعات طلا از منظر اجرا به ثبت صورتحساب الکترونیکی، کدینگ صحیح کالا و انطباق با «ردیف تعرفه» در اظهار گمرکی گره خورده است؛ هر خطا در طبقه‌بندی، می‌تواند به اختلافات مالیاتی و توقف در مرحلهٔ ترخیص منجر شود. مالیات بر ارزش افزوده مصنوعات طلا برای کسب‌وکارهایی که از واردات طلا به ایران با هدف تبدیل به مصنوعات و فروش داخلی استفاده می‌کنند، یک «متغیر حساس» به شمار می‌آید: اگرچه واردات طلا به‌صورت شمش می‌تواند در مسیرهای خاص از VAT و مالیات علی‌الحساب معاف باشد، اما به محض تبدیل به مصنوعات، قواعد مالیات و ارزش افزوده موضوعیت پیدا می‌کند. مالیات بر ارزش افزوده مصنوعات طلا در کنار هزینه‌های حقوق ورودی، بیمه، حمل و ری‌گیری باید در مدل مالی دیده شود تا حاشیه سود پروژهٔ واردات شمش طلا دچار انحراف نشود.

مالیات بر درآمد واردکنندگان طلا

مالیات بر درآمد واردکنندگان طلا مستقل از معافیت‌های مقطعی بر VAT یا علی‌الحساب، بر سود فعالیت تجاری اعمال می‌شود و باید در برآورد سود/زیان، گردش موجودی و سیاست‌های فروش لحاظ گردد. مالیات بر درآمد واردکنندگان طلا به‌صورت کلی تابع قواعد عمومی مالیات بر عملکرد است؛ بنابراین دفاتر قانونی، مستندات خرید خارجی، بیمه و حمل، کارمزدها، هزینه‌های ری‌گیری و نیز اسناد عرضه در مرکز مبادله ارز و طلا یا فروش داخلی باید دقیق نگهداری شوند تا امکان پذیرش هزینه‌ها و تعیین درآمد مشمول مالیات فراهم گردد. مالیات بر درآمد واردکنندگان طلا به‌طور غیرمستقیم از سیاست‌های معافیت VAT بر واردات شمش طلا تأثیر می‌پذیرد؛ به این معنا که حذف VAT/علی‌الحساب برای شمش (طبق بخشنامه‌های ۱۴۰۳) می‌تواند فشار نقدینگی را کاهش دهد، اما به‌خودی‌خود معافیتی برای «درآمد مشمول» ایجاد نمی‌کند. مالیات بر درآمد واردکنندگان طلا در عمل زمانی بهینه می‌شود که زنجیرهٔ اسناد از مرحلهٔ «ثبت سفارش/مجوزها» تا «ترخیص و فروش» بدون نقص باشد و مغایرتی میان وزن، عیار، سریال و فاکتورها دیده نشود؛ در غیر این صورت، هزینه‌های غیرقابل قبول مالیاتی افزایش می‌یابد. مالیات بر درآمد واردکنندگان طلا نهایتاً با رویکرد حسابرسی‌پذیر و انطباق مقرراتی، ریسک حقوقی فعالیت واردات طلا را کاهش می‌دهد.

واردات طلا معاف از مالیات

واردات طلا معاف از مالیات اصطلاحی است که باید دقیق به‌کار رود؛ زیرا معافیتِ مورد اشاره در رویه‌های اخیر، ناظر به «شمش استاندارد» و عمدتاً معافیت از مالیات بر ارزش افزوده و مالیات علی‌الحساب واردات است، نه همهٔ اشکال واردات طلا. واردات طلا معاف از مالیات بر پایهٔ بخشنامهٔ گمرک (نامهٔ ۱۴۰۳/۲۹۶۰۰۵ مورخ ۱۴۰۳/۰۳/۰۵) به واردات انواع شمش طلا تسری یافته و هدف از آن، هدایت جریان واردات به کانال رسمی و سپس عرضه در مرکز مبادله ارز و طلا عنوان شده است. واردات طلا معاف از مالیات با این تعریف، مصنوعات طلا را در بر نمی‌گیرد و همچنین تأثیری بر «مالیات بر درآمد» شرکت واردکننده ندارد. واردات طلا معاف از مالیات به‌صورت عملیاتی، مزیت نقدینگی مهمی ایجاد می‌کند و می‌تواند زمان خواب سرمایه را کاهش دهد؛ زیرا VAT و علی‌الحساب در بدو ورود مطالبه نمی‌شود. واردات طلا معاف از مالیات البته مقید به انطباق کامل با مجوز بانک مرکزی، احراز استاندارد، و تشریفات گمرک است و عدم رعایت هر یک، می‌تواند کل مزیت را از بین ببرد.

واردات طلا مسافری

واردات طلا مسافری با رویهٔ تجاری متفاوت است و نباید برای واردات شمش طلا یا واردات طلا به ایران در مقیاس حرفه‌ای مورد استفاده قرار گیرد. واردات طلا مسافری عموماً ناظر به «زیورآلات شخصی غیرتجاری» تا سقف وزن متعارف (در بخشنامه‌ها معمولاً حدود ۱۵۰ گرم برای ورود/خروج شخصی ذکر می‌شود) است و حمل شمش یا سکه به‌عنوان کالای تجاری، مشمول محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های جدی است. واردات طلا مسافری مستلزم «اظهار صادقانه» در مبادی و ارائه اسناد مالکیت است تا در بازگشت به کشور، مشکل احراز پیش نیاید. واردات طلا مسافری برای مقادیر بیش از حدود متعارف، عملاً به اخذ مجوزهای رسمی نیاز دارد و توصیه می‌شود قبل از سفر، آخرین ابلاغیه‌های گمرک و اطلاعیه‌های مرتبط بررسی شود؛ زیرا جزئیات مانند تعداد مجاز اقلام تزئینی می‌تواند در طول زمان تغییر کند. واردات طلا مسافری نهایتاً مسیر مطمئنی برای «تجارت» نیست و فعالان حرفه‌ای باید از چارچوب رسمی مجوز بانک مرکزی، ثبت و عرضه در مرکز مبادله استفاده کنند تا رفع تعهد ارزی نیز به‌صورت شفاف انجام شود.

واردات طلا برای رفع تعهد ارزی

واردات طلا برای رفع تعهد ارزی به‌عنوان یک ابزار سیاستی، به صادرکنندگان اجازه می‌دهد بخشی از تعهد ارزی خود را از طریق واردات شمش طلا و سپس عرضه در مرکز مبادله ارز و طلا تسویه کنند. واردات طلا برای رفع تعهد ارزی در سال‌های اخیر با هدف افزایش عمق بازار رسمی و کاهش فشار بر بازار غیررسمی ارز مورد استفاده قرار گرفته است. واردات طلا برای رفع تعهد ارزی مشروط به رعایت الزامات بانک مرکزی (استاندارد بودن شمش، انطباق وزنی و سریالی، تأمین ارز از منابع رسمی یا رویه‌های مجاز) و انجام تشریفات گمرک است؛ در برخی مصوبات اخیر، عرضهٔ شمش وارداتی در بسترهای مشخص (مرکز مبادله یا بورس کالا) به‌صراحت قید شده است. واردات طلا برای رفع تعهد ارزی به‌لحاظ اجرایی، حلقهٔ اتصال بین «ثبت/اعلام در سامانه‌ها»، «ترخیص» و «فروش رسمی» است؛ هر حلقه اگر ناقص باشد، فرآیند بستن تعهد ارزی تکمیل نمی‌شود. واردات طلا برای رفع تعهد ارزی علاوه بر مزیت تسویه، به بهبود شفافیت و کشف قیمت کمک می‌کند و می‌تواند هزینهٔ تأمین مالی پروژه‌های وارداتی را کاهش دهد. برای جزئیات شیوه عرضه و سقف‌های معاملاتی هفتگی و کارمزد حراج شمش در «مرکز مبادله»، به اطلاعیه‌ها و دستورالعمل‌های اخیر مراجعه کنید.

مقررات صادرات و واردات طلا

مقررات صادرات و واردات طلا در ایران با محوریت بانک مرکزی، گمرک و «مرکز مبادله» تنظیم می‌شود و تمایز جدی بین «شمش استاندارد» و «مصنوعات» قائل است. مقررات صادرات و واردات طلا در بُعد واردات، برای شمش استاندارد معافیت‌های VAT/علی‌الحساب و الزام به عرضهٔ رسمی را مقرر کرده و در برخی مصوبات، حتی عدم نیاز به «ثبت سفارش» برای «شمش استاندارد» را—با انجام تشریفات گمرکی—پذیرفته است؛ در مقابل، مصنوعات همچنان تابع VAT و حقوق ورودی‌اند. مقررات صادرات و واردات طلا در بُعد صادرات، خروج شمش و سکه را محدود/ممنوع دانسته و اولویت را به صادراتِ «مصنوعات دارای ارزش افزوده» می‌دهد. مقررات صادرات و واردات طلا همچنین برای معاملات داخلیِ شمش وارداتی، بسترهای رسمی (مرکز مبادله/بورس) را تعیین کرده تا وجوه ریالی به‌صورت شفاف به حساب ذی‌نفعان واریز شود.

بیشر بخوانید: رفع تعهد ارزی واردات چیست؟ آموزش کامل نحوه رسیدگی به تعهدات ارزی

مقدار مجاز واردات طلا

مقدار مجاز واردات طلا به نوع رویه و ماهیت کالا بستگی دارد. در واردات تجاری شمش استاندارد، سقف مشخص ثابتی اعلام نشده و میزان ورود به مجوزهای صادره از سوی بانک مرکزی، ظرفیت عرضه در بازار رسمی و توان رفع تعهد ارزی وابسته است. همچنین برخی دستورالعمل‌ها سقف‌های معاملاتی هفتگی را برای خرید در مرکز مبادله ارز و طلا تعیین کرده‌اند؛ این سقف‌ها مربوط به معاملات داخلی پس از ورود هستند و محدودیت مستقیم بر مقدار واردات تجاری ایجاد نمی‌کنند، اما جهت‌گیری سیاستی برای مدیریت عرضه و کنترل بازار را نشان می‌دهند.

مقدار مجاز واردات طلا برای مسافران بسیار محدودتر است و صرفاً شامل زیورآلات شخصی غیرتجاری تا سقف حدود ۱۵۰ گرم می‌شود. این میزان برای استفاده شخصی و همراه مسافر تعریف شده است و واردات شمش، آب‌شده و سکه به‌صورت مسافری ممنوع بوده و نیازمند مجوز رسمی از نهادهای ذی‌صلاح است. عدم اعلام یا اظهار نادرست طلا در مبادی ورودی نیز ممکن است منجر به توقیف، جریمه و تشکیل پرونده شود.

در واردات رسمی، اظهار دقیق وزن، عیار، سریال و ارزش آماری در گمرک الزامی است و هرگونه مغایرت می‌تواند منجر به تعدیل مقدار، اخذ حقوق و عوارض اضافی یا جرایم احتمالی شود. بنابراین فعالان این حوزه باید برنامه‌ریزی خرید، حمل، بیمه و توزیع را متناسب با ظرفیت مالی و دستورالعمل‌های جاری انجام دهند و آخرین بخشنامه‌های بانک مرکزی و گمرک را به صورت مستمر رصد کنند.

سوالات متداول

 آیا واردات شمش طلا نیاز به ثبت سفارش دارد؟

در برخی مصوبات جدید برای «شمش استاندارد» اعلام شده که بدون «ثبت سفارش» و با انجام تشریفات گمرکی، امکان‌پذیر است؛ بااین‌حال، پیش از اقدام، آخرین ابلاغیه‌ها را بررسی کنید.

آیا شمش استاندارد از VAT و مالیات علی‌الحساب معاف است؟

بله؛ طبق ابلاغیه‌های ۱۴۰۳ برای واردات شمش طلا، معافیت VAT و عدم اخذ علی‌الحساب اعلام شده است.

آیا می‌توان شمش یا سکه را صادر کرد؟

خروج رسمی شمش و سکه محدود/ممنوع است و تمرکز بر صادرات مصنوعات دارای ارزش افزوده است.

 حد مسافری برای طلا چقدر است؟

سقف همراه داشتن زیورآلات شخصی تا حدود ۱۵۰ گرم در پروازهای بین‌المللی تعیین شده است. خروج شمش، طلای آب‌شده یا سکه طلا توسط مسافر بدون مجوز رسمی تقریباً ممنوع اعلام شده است.

 عرضهٔ رسمی شمش وارداتی چگونه است؟

شمش استاندارد باید در مرکز مبادله ارز و طلا یا بسترهای تعیین‌شده عرضه شود؛ کارمزد و سقف خرید در دستورالعمل‌ها مشخص است.