نحوه شرکت در حراج شمش طلا در مرکز مبادله ایران

از آنجا که خرید شمش طلا به شکل رسمی و قانونی مستلزم رعایت مقررات و ارائه مدارک خاصی است، آشنایی کامل با شرایط شرکت در این حراج اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله، به‌طور کامل نحوه شرکت در حراج، مدارک مورد نیاز، شرایط خریداران، زمان‌بندی و جزئیات دقیق معاملاتی را بررسی خواهیم کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا با تمام جنبه‌های حراج شمش طلا در ایران آشنا شوید.

حراج شمش طلا چیست؟

حراج شمش طلا (Gold Bullion Auction) در ایران یک فرآیند رسمی و شفاف برای عرضه شمش طلای استاندارد توسط نهادهای دولتی نظیر بانک مرکزی و مرکز مبادله ایران به متقاضیان واجد شرایط است. این رویداد اقتصادی به‌صورت حضوری برگزار می‌شود و هدف آن عرضه مستقیم شمش طلا با قیمت پایه مشخص به بازار است. بر خلاف بازارهای غیررسمی که معمولاً فاقد استاندارد و شفافیت هستند، این حراج با رعایت استانداردهای جهانی و نظارت مستقیم دستگاه‌های رسمی انجام می‌شود.

در این حراج، افراد حقیقی و حقوقی پس از طی مراحل ثبت‌نام و ارائه مدارک لازم، می‌توانند در جلسه معاملاتی شرکت کرده و بر اساس سقف مشخص‌شده، اقدام به خرید شمش طلا نمایند. عرضه شمش به صورت استاندارد، یعنی دارای مشخصات فیزیکی (وزن، عیار و خلوص) و حقوقی (برند تولیدکننده و گواهی اصالت) انجام می‌شود که همین موضوع اعتماد خریداران را تضمین می‌کند.

از دیگر ویژگی‌های این نوع حراج می‌توان به تعیین قیمت پایه توسط بانک مرکزی، دریافت وجه‌الضمان (سپرده تضمینی)، سقف و کف خرید، اعلام عمومی نتایج و واگذاری فیزیکی شمش اشاره کرد. بدین‌ترتیب، نه‌تنها امکان سفته‌بازی و دستکاری در قیمت‌ها محدود می‌شود، بلکه فرصت سرمایه‌گذاری مطمئن برای فعالان بازار و عموم مردم فراهم می‌گردد.

شرایط شرکت در حراج شمش در مرکز مبادله ایران

برای حضور در حراج شمش طلا در مرکز مبادله ایران، رعایت مجموعه‌ای از شرایط الزامی است که توسط نهادهای برگزارکننده به‌صورت رسمی اعلام می‌شود. این شرایط به‌منظور تضمین شفافیت، قانون‌مندی، سلامت مالی متقاضیان و جلوگیری از رانت یا فعالیت‌های غیرشفاف طراحی شده‌اند. متقاضیان می‌توانند در قالب اشخاص حقیقی و حقوقی در حراج شرکت کنند، اما باید الزامات خاصی را پیش از شرکت در مزایده رعایت کرده باشند.

در این مرحله، چند شرط کلیدی وجود دارد:

• تکمیل و ارائه مدارک هویتی و ثبتی معتبر

• تأیید صلاحیت از سوی نهاد برگزارکننده (مرکز مبادله ایران)

• پرداخت وجه‌الضمان تعیین‌شده در زمان مقرر

• ارائه فرم‌های رسمی درخواست شرکت در حراج از طریق وب‌سایت مرکز مبادله (ice.ir)

این شرایط به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم برای فعالان صنفی طلا و جواهرات، هم برای تولیدکنندگان مصنوعات طلا و حتی خریداران کلان حقیقی قابل اجرا باشد. شرط مهم دیگر، عدم بدهی بانکی و سابقه مالی منفی است که از سوی بانک مرکزی کنترل می‌شود.

علاوه بر این‌ها، متقاضیان باید در موعد مقرر، اصل یا تصویر برابر اصل مدارک مورد نیاز را به‌صورت حضوری به مرکز مبادله تحویل دهند. در ادامه به جزئیات دقیق‌تر درباره این موارد می‌پردازیم:

مهلت واریز وجه‌الضمان

وجه‌الضمان یا سپرده تضمینی، مبلغی است که برای ورود رسمی به فرایند حراج الزامی است. این مبلغ معمولاً به‌عنوان درصدی از سقف مجاز خرید محاسبه شده و باید به‌صورت فیش بانکی به حساب رسمی مرکز مبادله ایران واریز شود. نکته مهم این است که زمان پرداخت این مبلغ محدود است و متقاضی باید آن را حداکثر تا ساعت ۱۴ روز قبل از حراج به حساب اعلام‌شده واریز کرده و فیش آن را ارائه دهد.

عدم واریز وجه‌الضمان به‌موقع، به منزله انصراف از شرکت در حراج تلقی می‌شود و متقاضی از جلسه معاملاتی حذف خواهد شد. این وجه معمولاً به‌صورت نقدی قابل پرداخت است و پس از اتمام مزایده برای افرادی که موفق به خرید نشده‌اند، بازگردانده می‌شود.

متقاضیان مجاز

افراد یا نهادهایی که اجازه شرکت در حراج شمش طلا را دارند شامل گروه‌های زیر هستند:

1. اشخاص حقیقی واجد شرایط (دارای پروانه کسب در زمینه طلا)

2. اشخاص حقوقی ثبت‌شده فعال در صنعت طلا

3. صنوف تولیدکننده مصنوعات طلا

4. فروشندگان عمده طلای آب‌شده

5. خریداران واجد شرایط تأییدشده توسط مرکز مبادله

نکته مهم این است که کلیه متقاضیان باید فاقد سابقه سوء‌مالی و دارای حساب بانکی معتبر نزد یکی از بانک‌های معرفی‌شده باشند.

مدارک مورد نیاز

برای شرکت در حراج شمش، متقاضیان باید مدارک زیر را به‌صورت کامل و بدون نقص ارائه دهند:

• اصل نامه درخواست شرکت در حراج (فرم شماره ۱۱ و ۱۲ از تارنمای رسمی ice.ir)

• اصل کارت ملی

• اصل پروانه کسب معتبر ثبت‌شده در سامانه درگاه ملی مجوزها

• اصل فیش بانکی واریز وجه‌الضمان

• اصل گواهی امضا ثبت‌شده در دفاتر اسناد رسمی به نام مرکز مبادله ارز و طلا

• اصل آخرین آگهی روزنامه رسمی (برای اشخاص حقوقی)

• تصویر برابر اصل مدارک در صورت ارسال غیرحضوری

در صورت نقص مدارک، امکان شرکت در حراج وجود نخواهد داشت. بنابراین به متقاضیان توصیه می‌شود حداقل ۲۴ ساعت پیش از مهلت نهایی، مدارک خود را کنترل و آماده کنند.

دانلود PDF فرم شیوه‌نامه حراج شمش

تمامی اطلاعات فنی، حقوقی، مالی و مراحل اجرای حراج در قالب شیوه‌نامه رسمی منتشر می‌شود که از تارنمای رسمی www.ice.ir قابل دریافت است. این فایل PDF حاوی جزئیات زیر است:

• شرایط حراج

• الزامات مدارک

• روش‌های پرداخت

• قیمت‌گذاری پایه شمش

• اطلاعات تماس مسئولین پاسخگویی

دانلود و مطالعه دقیق این شیوه‌نامه برای شرکت موفق در حراج کاملاً ضروری است.

دانلود شیوه نامه حراج شمش طلا

زمان حراج شمش طلا

زمان برگزاری حراج شمش طلا توسط مرکز مبادله ایران به‌صورت رسمی و دوره‌ای اعلام می‌شود. این زمان‌بندی معمولاً با توجه به برنامه‌ریزی‌های بانک مرکزی، شرایط بازار طلا، میزان موجودی شمش قابل عرضه، و همچنین سیاست‌های پولی کشور تعیین می‌گردد. معمولاً اطلاع‌رسانی رسمی مربوط به تاریخ حراج، چند روز قبل از برگزاری، از طریق سایت مرکز مبادله ارز و طلای ایران منتشر می‌شود.

جلسات حراج اغلب در روزهای کاری هفته (شنبه تا چهارشنبه) برگزار می‌شوند و زمان دقیق آن بین ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲:۰۰ ظهر است. با این حال، این بازه بسته به تعداد متقاضیان و حجم عرضه ممکن است تغییر کند. از طرف دیگر، حراج در یک روز کاری مشخص و با حضور متقاضیانی که واجد شرایط تشخیص داده شده‌اند، در محل مرکز مبادله یا مکان مشخص‌شده از سوی آن مرکز، برگزار خواهد شد.

اطلاعیه رسمی شامل مواردی نظیر:

• تاریخ دقیق حراج

• ساعت شروع و پایان جلسه معاملاتی

• شماره تماس جهت پیگیری ثبت‌نام

• سقف و کف مجاز خرید

• فهرست مدارک تأییدشده

می‌باشد. توصیه می‌شود متقاضیان حداقل ۳ روز قبل از تاریخ اعلامی، مراحل ثبت‌نام و پرداخت وجه‌الضمان را انجام دهند. همچنین حضور فیزیکی یا نماینده قانونی متقاضی در زمان برگزاری حراج الزامی است.

جزئیات حراج شمش طلا

جزئیات فنی و اجرایی حراج شمش طلا نقش تعیین‌کننده‌ای در شفافیت معاملات و اعتماد خریداران دارد. این جزئیات شامل سقف و کف خرید، کارمزدها، قیمت پایه، نوع شمش، نحوه تسویه و روش معاملاتی است. این اطلاعات پیش از برگزاری حراج در شیوه‌نامه رسمی به اطلاع عموم می‌رسد و رعایت آن‌ها الزامی است.

حداکثر خرید

حداکثر میزان خرید برای هر متقاضی در هر نوبت حراج توسط بانک مرکزی مشخص می‌شود و معمولاً بسته به موجودی عرضه‌شده متغیر است. طبق آخرین شیوه‌نامه، این مقدار ممکن است بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم شمش طلا برای اشخاص حقوقی و ۵ تا ۲۰ کیلوگرم برای اشخاص حقیقی متغیر باشد.

هدف از این سقف، جلوگیری از انحصار و ایجاد فرصت برابر برای تمامی متقاضیان واجد شرایط است.

حداقل خرید

حداقل مقدار خرید نیز تعریف شده و بسته به سیاست‌های بازار می‌تواند متغیر باشد. معمولاً این مقدار ۵۰۰ گرم یا یک کیلوگرم است. خرید در مقادیر کمتر از حداقل تعیین‌شده در سامانه معاملاتی امکان‌پذیر نیست و سفارش ثبت نمی‌گردد.

کارمزد حراج

بر اساس اعلام رسمی، کارمزد برای خریداران و فروشندگان به شرح زیر است:

• کارمزد خریدار: ۰.۵ درصد از کل مبلغ معامله

• کارمزد فروشنده: ۰.۲۵ درصد از کل مبلغ فروش

این هزینه‌ها باید جدا از قیمت خرید پرداخت شوند و معمولاً از حساب بانکی متقاضی برداشت می‌گردد یا در زمان تسویه به‌صورت نقدی پرداخت می‌شود.

قیمت حراج شمش (پایه)

قیمت پایه شمش طلا براساس نرخ جهانی انس طلا و نرخ روز دلار در بازار رسمی (نیما یا بازار آزاد) توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود. این قیمت به‌عنوان «حداقل قیمت پیشنهادی» در حراج محسوب می‌شود و متقاضیان باید پیشنهاد خود را بالاتر یا مساوی این قیمت اعلام کنند.

برای مثال، در یکی از دوره‌های قبلی، قیمت پایه هر کیلوگرم شمش طلای ۹۹۹.۹، حدود ۲.۶ میلیارد تومان اعلام شده بود.

روش معاملاتی حراج

معاملات به‌صورت حراج رقابتی حضوری (Open Outcry) انجام می‌شود. متقاضیان در محل حراج حاضر شده و پیشنهادهای قیمتی خود را اعلام می‌کنند. در نهایت، شمش به بالاترین پیشنهاد فروخته می‌شود. در برخی دوره‌ها، حراج به شکل الکترونیکی نیز اجرا شده است.

نوع شمش

شمش‌های عرضه‌شده در حراج، طلای استاندارد ۹۹۹.۹ یا ۲۴ عیار بوده و دارای مشخصات زیر هستند:

• وزن: ۱ کیلوگرم

• خلوص: حداقل ۹۹.۹۹ درصد

• دارای کد شناسایی یکتا (Serial Number)

• بسته‌بندی و هولوگرام مرکز خزانه‌داری

آمار حراج قبلی

طبق داده‌های منتشرشده، در حراج‌های قبلی بیش از ۲۰۰ کیلوگرم شمش طلا در هر مرحله عرضه شده و میانگین قیمت نهایی معاملات بین ۲.۵ تا ۲.۷ میلیارد تومان برای هر کیلوگرم بوده است. درصد موفقیت اشخاص حقوقی در مقایسه با حقیقی‌ها بیشتر بوده و اکثر معاملات در بازه قیمتی نزدیک به نرخ پایه انجام شده‌اند.

ارکان حراج شمش طلا

حراج شمش طلا در ایران یک فرایند تخصصی و ساختارمند است که با مشارکت و نظارت چند نهاد مهم و حاکمیتی انجام می‌شود. این ارکان هرکدام نقش کلیدی در اجرای دقیق، منظم و شفاف این فرآیند دارند. حضور این ارگان‌ها نشان‌دهنده اهمیت راهبردی حراج شمش طلا در سیاست‌های اقتصادی کشور است و اطمینان سرمایه‌گذاران را نسبت به سلامت این رویداد اقتصادی افزایش می‌دهد.

در این بخش به معرفی مهم‌ترین ارکان اجرایی حراج شمش طلا می‌پردازیم:

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

بانک مرکزی ایران (CBI) اصلی‌ترین نهاد سیاست‌گذار پولی و ارزی کشور است و در حراج شمش طلا به عنوان مرجع قیمت‌گذاری و نظارت بر اجرای سیاست‌های پولی نقش ایفا می‌کند. وظایف بانک مرکزی در فرآیند حراج شامل:

• تعیین قیمت پایه شمش بر اساس نرخ جهانی انس و نرخ رسمی ارز

• تأیید صلاحیت خریداران و فروشندگان عمده

• تعیین ضوابط حداکثر و حداقل خرید

• ابلاغ شیوه‌نامه‌ها و مقررات اجرایی حراج

• نظارت بر اجرای فرآیند حراج با هدف جلوگیری از پولشویی، تقلب و فساد

بانک مرکزی همچنین مسئول تطبیق فرآیندهای حراج با اهداف کلان اقتصادی مانند کنترل تورم، تنظیم بازار ارز و تقویت ذخایر ارزی کشور است.

مرکز مبادله ایران

مرکز مبادله ارز و طلای ایران (ICE) نهاد اجرایی و مسئول برگزاری عملیاتی حراج شمش طلا است. این مرکز وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده و بستر فنی، حقوقی و اجرایی لازم برای عرضه رسمی طلا، ارز و سایر دارایی‌های مالی را فراهم می‌آورد.

وظایف این مرکز در حراج شمش شامل:

• ثبت‌نام و احراز هویت متقاضیان

• بررسی مدارک و تأیید مستندات

• اجرای حراج به‌صورت حضوری یا الکترونیکی

• انتشار اطلاعیه‌های رسمی درباره زمان‌بندی، قیمت پایه و فهرست واجدین شرایط

• تحویل فیزیکی شمش به خریداران و ثبت نهایی معاملات

مرکز مبادله، درگاه رسمی تعامل بین بخش خصوصی و دولت در فرآیندهای خریدوفروش شمش طلای استاندارد است و نقش کلیدی در افزایش شفافیت بازار دارد.

بانک ملی ایران

بانک ملی ایران به عنوان عامل اجرایی خزانه‌داری شمش‌های عرضه‌شده در حراج فعالیت می‌کند. این بانک با داشتن زیرساخت‌های تخصصی نگهداری، انتقال و تحویل طلا، مسئول انجام تسویه فیزیکی و مالی معاملات است.

نقش‌های اصلی بانک ملی در این فرآیند عبارتند از:

• نگهداری امن شمش‌های طلای استاندارد در خزانه‌های رسمی

• تحویل فیزیکی شمش‌ها به خریداران نهایی

• دریافت و تأیید فیش واریز وجه‌الضمان

• همکاری در راستی‌آزمایی هویت متقاضیان از طریق حساب‌های بانکی

بانک ملی همچنین با همکاری مرکز مبادله، گواهی مالکیت شمش‌ها را صادر می‌کند و اطمینان خریدار را نسبت به صحت کالا و فرآیند نقل‌وانتقال تضمین می‌نماید.

🟡 نکته مهم: حضور نهادهای معتبر و نظارت‌گر در فرآیند حراج شمش طلا باعث شده تا این بازار یکی از شفاف‌ترین و رسمی‌ترین بازارهای عرضه فلزات گران‌بها در کشور محسوب شود.

محدودیت‌های خرید برای بانک‌ها

در فرآیند حراج شمش طلا در مرکز مبادله ایران، با وجود حضور نهادهای مالی و بانکی به‌عنوان ارکان اجرایی و نظارتی، بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری مجاز به خرید شمش طلا نیستند. این محدودیت به دلایل اقتصادی، نظارتی و جلوگیری از انحصار ایجاد شده و در بخشنامه‌های رسمی بانک مرکزی نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

هدف اصلی این محدودیت، هدایت منابع طلا به بخش‌های مولد اقتصاد و کنترل فعالیت‌های سفته‌بازانه است. چرا که در صورت مشارکت بانک‌ها به‌عنوان خریدار، احتمال احتکار، تاثیرگذاری بر نرخ طلا در بازار و تغییر کارکرد سرمایه‌گذاری‌های عمومی وجود دارد.

همچنین با محدود کردن خرید طلا توسط بانک‌ها، مسیر برای حضور تولیدکنندگان، واحدهای صنفی، سرمایه‌گذاران حقیقی و شرکت‌های صنعتی بازتر می‌شود. این سیاست شفافیت، توزیع عادلانه منابع و رشد زنجیره ارزش در صنعت طلا و جواهرات را تسهیل می‌کند.

لازم به ذکر است که بانک‌ها تنها مجاز به ارائه خدمات خزانه‌داری، مالی، انتقال وجه و تحویل فیزیکی هستند و مجوز مشارکت مستقیم در خرید شمش از طریق حراج را ندارند. بنابراین اگر بانک‌ها اقدام به خرید مستقیم یا واسطه‌گری نمایند، تخلف محسوب شده و پیگرد قانونی دارد.

هدف عرضه شمش طلای استاندارد

عرضه شمش طلای استاندارد از طریق مرکز مبادله ارز و طلا با اهداف راهبردی متعددی صورت می‌گیرد. این اقدام بخشی از سیاست‌های کلان بانک مرکزی برای کنترل بازار طلا، افزایش شفافیت مالی، و تأمین نیازهای رسمی تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران است. از مهم‌ترین اهداف عرضه شمش طلا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کاهش التهابات بازار طلا و ارز

2. افزایش شفافیت عرضه طلا در کشور

3. تامین شمش برای تولیدکنندگان مصنوعات طلا و صنایع پایین‌دستی

4. ایجاد بستر رسمی برای سرمایه‌گذاری مطمئن در بازار طلا

با اجرای این سیاست، دولت تلاش می‌کند به جای کنترل قیمت طلا به شیوه‌های غیرکارآمد، از طریق عرضه هوشمندانه شمش استاندارد، تعادل را در بازار ایجاد کند. همچنین از طریق حراج، سرمایه‌گذاران خرد و کلان می‌توانند به‌صورت رسمی وارد بازار طلا شوند، بدون آنکه با ریسک کالای تقلبی یا قیمت‌گذاری غیرشفاف مواجه باشند.

عرضه این شمش‌ها، تضمین‌شده از نظر کیفیت، وزن و اصالت بوده و یکی از ابزارهای مالی مهم برای پوشش تورم و حفظ ارزش سرمایه در شرایط اقتصادی ناپایدار محسوب می‌شود.

عامل خزانه‌داری شمش طلای استاندارد

عامل خزانه‌داری در فرآیند حراج شمش طلا نقش بسیار حیاتی ایفا می‌کند. این نهاد مسئول نگهداری، تحویل، و تضمین اصالت شمش‌های طلا است که در حراج به فروش می‌رسند. در حال حاضر، این نقش بر عهده بانک ملی ایران به‌عنوان خزانه‌دار رسمی شمش‌های مرکز مبادله است.

وظایف عامل خزانه‌داری عبارتند از:

• نگهداری امن شمش‌های طلای استاندارد در خزانه‌های مورد تأیید بانک مرکزی

• تحویل فیزیکی شمش‌ها به خریداران پس از تکمیل مراحل تسویه مالی

• ثبت دقیق مشخصات هر شمش شامل شماره سریال، وزن، خلوص و محل تولید

• صدور گواهی اصالت (Certificate of Authenticity) برای خریداران

• تعامل مستقیم با مرکز مبادله برای هماهنگی تحویل

وجود یک نهاد مشخص برای خزانه‌داری باعث می‌شود که فرآیند تحویل طلا بدون تخلف، اتلاف وقت یا مشکلات حقوقی انجام شود. خریداران می‌توانند با در دست داشتن اسناد مالکیت، مستقیماً به خزانه مراجعه و طلا را دریافت کنند.

در نتیجه، عامل خزانه‌داری یکی از ارکان اطمینان‌بخش در این فرایند اقتصادی است و اعتماد عمومی را نسبت به اعتبار حراج شمش طلا افزایش می‌دهد.

متقاضیان خرید حراج شمش طلا

در حراج شمش طلا، طیف گسترده‌ای از متقاضیان اجازه شرکت دارند، اما حضور آن‌ها باید طبق ضوابط رسمی انجام شود. این افراد و شرکت‌ها به‌طور عمده در حوزه‌های صنعتی، تجاری، و مالی فعال هستند و شمش طلا برای آن‌ها هم به‌عنوان ماده اولیه تولید و هم به‌عنوان ابزار سرمایه‌گذاری مطرح است. در ادامه، سه گروه اصلی از متقاضیان را بررسی می‌کنیم:

فروشندگان عمده شمش طلا

این گروه معمولاً شامل شرکت‌های واردکننده، ذوب‌کننده، یا پالایش‌کننده طلا هستند که در بازار طلا به‌عنوان عرضه‌کننده عمده فعالیت می‌کنند. آن‌ها در برخی موارد، علاوه بر فروش در بازار آزاد، در قالب حراج نیز اقدام به ارائه شمش استاندارد می‌کنند. حضور این گروه در سمت عرضه، رقابت سالم ایجاد کرده و قیمت‌ها را به نرخ جهانی نزدیک‌تر می‌سازد.

تولیدکنندگان و سازندگان فعال مصنوعات طلا

یکی از اهداف اصلی عرضه شمش در حراج، تأمین مواد اولیه برای صنعت طلا و جواهرسازی کشور است. این گروه که دارای پروانه کسب معتبر از اتحادیه طلا و جواهر هستند، از طریق شرکت در حراج، شمش مورد نیاز خود را به‌صورت قانونی، مستقیم و با قیمت به‌روز تأمین می‌کنند. این کار باعث کاهش وابستگی به بازار غیررسمی و جلوگیری از قاچاق طلا نیز می‌شود.

خرده‌فروشان طلای آب شده

خرده‌فروشان که در حوزه طلای آب‌شده یا طلای سرمایه‌گذاری فعالیت دارند، از دیگر متقاضیان مجاز شرکت در حراج هستند. شمش طلا برای این گروه به‌عنوان کالایی برای فروش مستقیم یا فرآوری مجدد اهمیت دارد. شرکت در حراج رسمی به آن‌ها امکان دسترسی به طلای اصیل، با اصالت و مطمئن را می‌دهد که در جلب رضایت مشتریان نقش اساسی دارد.

مزایای عرضه شمش طلای استاندارد

عرضه شمش طلای استاندارد در قالب حراج رسمی، تحول مهمی در بازار فلزات گران‌بها در ایران محسوب می‌شود. این رویکرد که با هدف شفاف‌سازی، تسهیل دسترسی و کنترل نوسانات بازار اجرا می‌شود، مزایای گسترده‌ای را هم برای خریداران و هم برای سیاست‌گذاران اقتصادی به همراه دارد. در ادامه، به مهم‌ترین مزایای این طرح می‌پردازیم:

۱. شفافیت در قیمت‌گذاری

با تعیین قیمت پایه بر اساس نرخ جهانی انس و نرخ رسمی ارز، خریداران از قیمت واقعی و رقابتی برخوردار می‌شوند. این شفافیت از ایجاد حباب قیمتی جلوگیری کرده و موجب اعتماد عمومی به بازار رسمی طلا می‌گردد.

۲. کاهش ریسک خرید و تقلب

تمامی شمش‌های عرضه‌شده دارای گواهی اصالت، کد شناسایی، مهر مرکز خزانه‌داری و مشخصات دقیق هستند. این ویژگی‌ها، ریسک خرید شمش تقلبی را از بین می‌برد.

۳. دسترسی مستقیم برای صنف و صنعت

تولیدکنندگان طلا و جواهرات، بدون نیاز به واسطه و با قیمت مناسب‌تر، می‌توانند شمش طلا تهیه کنند. این امر منجر به رونق صنف، کاهش هزینه تولید و افزایش کیفیت مصنوعات می‌شود.

۴. سرمایه‌گذاری امن و رسمی

شمش طلا با استاندارد جهانی، به‌عنوان ابزاری برای حفظ ارزش پول، جایگزین مناسبی برای ارز و سکه در دوره‌های تورمی است. سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطمینان بیشتری در بازار طلا فعالیت کنند.

۵. تقویت حاکمیت ارزی و کنترل قاچاق

با تمرکز معاملات طلا در بستر رسمی، بخشی از تقاضای کاذب و غیرشفاف بازار جذب شده و نقش دولت در تنظیم بازار و کنترل جریان نقدینگی تقویت می‌شود.

حراج شمش طلا چند گرم است؟

در حراج‌های مرکز مبادله، شمش‌های طلای استاندارد معمولاً به‌صورت واحدهای یک‌کیلویی (۱۰۰۰ گرم) عرضه می‌شوند. این مقدار مطابق با استاندارد بین‌المللی Good Delivery است که توسط اتحادیه بازار شمش لندن (LBMA) نیز پذیرفته شده است.

برخی دوره‌ها نیز شمش‌های کوچکتر (۵۰۰ گرم، ۲۵۰ گرم یا ۱۰۰ گرم) در نظر گرفته شده‌اند، به‌ویژه برای خریداران خرد یا صنوف کوچک. ولی اغلب، محور اصلی معاملات شمش ۱ کیلوگرمی است که مزایای زیر را دارد:

• تسهیل قیمت‌گذاری

• تطابق با بازار جهانی

• قابلیت بالای نقدشوندگی

• امنیت بیشتر در حمل‌ونقل

• استانداردسازی تولید

هر شمش دارای مشخصات فنی دقیق شامل وزن، عیار (۹۹۹.۹)، کد شناسایی یکتا و گواهی اصالت است. بنابراین خریدار با اطمینان کامل نسبت به ارزش واقعی آن می‌تواند سرمایه‌گذاری کند.

تاثیر حراج شمش طلا بر قیمت طلا

برگزاری منظم حراج شمش طلا تأثیر مستقیمی بر کنترل قیمت طلا در بازار داخلی دارد. این فرآیند با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و تعیین قیمت رسمی مبتنی بر بازار جهانی، نقش مهمی در کاهش نوسانات دارد. برخی تأثیرات مهم عبارت‌اند از:

• مهار سفته‌بازی در بازار طلا

• کاهش انگیزه برای خرید طلا از بازار آزاد

• افزایش شفافیت قیمت‌گذاری در بازار طلا و مصنوعات

وقتی شمش طلا با قیمت مشخص و رسمی به بازار تزریق می‌شود، قیمت طلا در بازارهای سنتی (مانند سکه و طلای آب‌شده) نیز تمایل به هم‌ترازی با قیمت حراج پیدا می‌کند. همین امر موجب کاهش فعالیت واسطه‌ها، جلوگیری از احتکار و ثبات نسبی در قیمت‌ها می‌شود.

خرید شمش طلا از بانک ملی

بانک ملی ایران به‌عنوان عامل خزانه‌داری مرکز مبادله، مسئول نگهداری، تحویل و تسویه فیزیکی شمش‌های فروخته‌شده در حراج است. ولی خرید مستقیم شمش طلا از بانک ملی برای عموم آزاد نیست. متقاضی باید ابتدا از طریق مرکز مبادله مراحل شرکت در حراج را طی کرده و پس از برنده شدن، به بانک ملی مراجعه کند.

مراحل دریافت شمش طلا از خزانه بانک ملی:

1. دریافت تأییدیه نهایی از مرکز مبادله

2. تکمیل تسویه حساب مالی

3. دریافت معرفی‌نامه به خزانه بانک ملی

4. تحویل فیزیکی شمش طلای خریداری‌شده

خریداران باید کارت ملی، برگه تأییدیه، و گواهی اصالت را در زمان مراجعه به خزانه همراه داشته باشند. بانک ملی، ضمانت‌های امنیتی لازم برای تحویل ایمن و معتبر را فراهم کرده است.

سوالات متداول

1. انواع شمش طلا چیست؟

انواع شمش طلا بر اساس فاکتورهایی مانند وزن، خلوص، شکل، نوع تولید و کاربرد دسته‌بندی می‌شود. شناخت این انواع به سرمایه‌گذاران، تولیدکنندگان و خریداران کمک می‌کند تا انتخابی مناسب با نیاز و بودجه خود داشته باشند.

2. متقاضیان عرضه شمش طلای استاندارد در مرکز مبادله ایران چه کسانی هستند؟

فروشندگان عمده، واردکنندگان رسمی، پالایشگاه‌های معتبر و شرکت‌های مجاز ذوب و تصفیه شمش.

3. متقاضیان خرید شمش طلای استاندارد چه کسانی‌اند؟

تولیدکنندگان، سازندگان مصنوعات طلا، فروشندگان عمده، خرده‌فروشان و سرمایه‌گذاران حقیقی دارای صلاحیت.

4. شمش‌های عرضه‌شده چه مشخصاتی دارند؟

عیار ۹۹۹.۹ (۲۴ عیار)، وزن ۱ کیلوگرم، دارای کد شناسایی یکتا، گواهی اصالت و بسته‌بندی مهر و موم‌شده رسمی.

5. حداقل و حداکثر حجم خرید چقدر است؟

حداقل: ۱ شمش (۱ کیلوگرم) – حداکثر: ۲۰ کیلوگرم برای اشخاص حقیقی و تا ۱۰۰۰ کیلوگرم برای حقوقی‌ها.

6. کارمزد حراج چقدر است؟

۰.۵٪ برای خریدار و ۰.۲۵٪ برای فروشنده از کل مبلغ معامله.

7. شروع و پایان جلسه معاملاتی چه ساعتی است؟

بین ۹:۳۰ تا ۱۲:۰۰ ظهر، در روز مشخص‌شده توسط مرکز مبادله.

8. وجه‌الضمان چقدر است؟

در حدود ۱۰٪ مبلغ کل خرید بر اساس قیمت پایه، قابل پرداخت به حساب معرفی‌شده.

9. فرصت پرداخت وجه‌الضمان تا چه زمانی است؟

حداکثر تا ساعت ۱۴ روز قبل از برگزاری حراج، همراه با ارائه فیش بانکی.

10. مبلغ وجه‌الضمان باید به کجا واریز شود؟

به حساب بانکی رسمی معرفی‌شده از سوی مرکز مبادله، معمولاً به نام خزانه‌داری بانک ملی یا حساب واسط بانک مرکزی.