مالیات طلا 1404 چقدر است؟ آیا خرید و فروش طلا مشمول مالیات می‌شود؟​

مقدمه

قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده که از تیرماه سال ۱۴۰۰ تصویب و از سال ۱۴۰۱ اجرایی شد،وضعیت مالیات در خرید طلا و فروش آن به‌طور چشمگیری تغییر کرد و یکی از تحولات اساسی در نظام مالیاتی کشور محسوب می‌شود؛ به‌ویژه در حوزه خرید و فروش طلا. این قانون با هدف کاهش فشار بر سرمایه‌گذاران خرد، حمایت از مصرف‌کننده و شفاف‌سازی اقتصاد، ساختار محاسبه مالیات در بازار طلا را به‌طور بنیادی تغییر داد. پیش از این اصلاحیه، مالیات ۹ درصدی بر کل مبلغ فاکتور طلا اعمال می‌شد که شامل وزن طلای خام نیز می‌گردید؛ امری که اعتراضات بسیاری را برانگیخت. اما حالا فقط اجرت ساخت و سود فروشنده مشمول مالیات شده‌اند، و طلای خالص، به‌عنوان یک دارایی سرمایه‌ای، از دایره مالیات کنار گذاشته شده است.

در این مقاله به بررسی دقیق قوانین و مقررات مرتبط با مالیات طلا در سال ۱۴۰۳ می‌پردازیم. از تحلیل تفاوت‌های بین انواع طلا (نو، دست دوم، آب‌شده، شمش، و سکه) گرفته تا توضیح نقش فروشنده و خریدار در فرآیند پرداخت مالیات. همچنین نکات مهم برای پیشگیری از پرداخت مالیات اضافی یا غیرقانونی، روش‌های محاسبه دقیق، و راهکارهای قانونی برای برخورد با تخلفات بیان می‌شود. اگر شما طلافروش، حسابدار، سرمایه‌گذار یا حتی یک خریدار ساده هستید، این راهنمای کاربردی می‌تواند ابهامات شما درباره مالیات طلا را به‌طور کامل برطرف سازد.

در ادامه، هر بخش از این راهنما با تیترهای جداگانه و محتوای تخصصی به‌تفصیل بررسی خواهد شد:

• مالیات طلا در سال ۱۴۰۳ چگونه محاسبه می‌شود؟

• آیا خرید و فروش طلای دست دوم شامل مالیات است؟

• مالیات طلا برای فروشگاه‌های اینترنتی چطور اعمال می‌شود؟

• تفاوت مالیات طلا با مالیات سکه و طلای آب‌شده

• چگونه فاکتور رسمی طلا را بررسی کنیم؟

• نکات طلایی برای جلوگیری از پرداخت مالیات غیرقانونی

• جدول مقایسه‌ای کامل مالیات طلا، سکه و طلای آب‌شده

• قانون جدید مالیات طلا ۱۴۰۴

• پرسش‌های پرتکرار در زمینه مالیات طلا

آیا خرید و فروش طلای دست دوم شامل مالیات است؟

یکی از سوالات پرتکرار در بازار طلا این است که آیا خرید و فروش طلای دست دوم هم مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شود یا نه؟ طبق قانون اصلاح‌شده مالیات بر ارزش افزوده که از تیرماه ۱۴۰۰ اجرایی شده، پاسخ این سؤال به‌صورت کاملاً شفاف «خیر» است. دلیل این موضوع، ساختار قیمتی طلای دست دوم است که برخلاف طلای نو، نه اجرت ساخت دارد و نه سود فروشنده در قالب یک خدمت یا ارزش افزوده جدید تعریف می‌شود. از آنجا که مبنای دریافت مالیات در طلا فقط «اجرت» و «سود فروشنده» است، طلای دست دوم که فاقد این دو مؤلفه است، به‌صورت کامل از پرداخت مالیات معاف شده است.

خرید طلای دست دوم برای بسیاری از مردم به یک روش هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده، زیرا علاوه بر پرداخت نکردن مالیات، اجرت هم ندارد و بنابراین قیمت نهایی آن به‌مراتب پایین‌تر از طلای نو است. اما در این میان، برخی طلافروشان هنوز به اشتباه یا سوء‌نیت، اقدام به دریافت مالیات ۹ درصدی روی طلای دست دوم می‌کنند. این کار کاملاً غیرقانونی است و مصرف‌کننده می‌تواند از طریق سامانه‌های نظارتی آن را گزارش دهد.

نکته مهم دیگر اینکه فاکتور طلای دست دوم نیز باید دقیق و رسمی باشد. یعنی مشخصات دقیق وزن، قیمت روز و توضیح اینکه طلا «دست دوم» است، در آن درج شود. اگر فروشنده‌ای قصد دریافت مالیات داشته باشد، خریدار باید فاکتور را بررسی کرده و در صورت تخلف از خرید خودداری کند. این موضوع نه‌تنها به حفظ حقوق خریدار کمک می‌کند بلکه به نهادینه شدن قانون و کاهش تخلفات در بازار طلا نیز کمک خواهد کرد. برای اطلاعات بیشتر محاسبه طلای دست دوم هنگام خرید و فروش می توانید از ابزار محاسبه گر آنلاین طلا زریال گلد استفاده کنید.

مالیات طلا برای فروشگاه‌های اینترنتی چطور اعمال می‌شود؟

با گسترش فروشگاه‌های آنلاین طلا، بسیاری از خریداران این سؤال را دارند که آیا خرید طلا از اینترنت نیز مشمول مالیات می‌شود؟ پاسخ روشن است: بله، اگر فروشگاه اینترنتی دارای مجوز رسمی و ثبت‌شده در سامانه‌های مالیاتی باشد، موظف است دقیقاً مطابق با قانون، مالیات را فقط بر اجرت ساخت و سود فروشنده محاسبه و دریافت کند. تفاوتی ندارد که طلا به‌صورت حضوری خریداری شود یا از طریق اینترنت؛ هر فروشنده‌ای که به‌عنوان یک واحد اقتصادی فعالیت می‌کند، مشمول قوانین مالیات بر ارزش افزوده است.

فروشگاه‌های اینترنتی طلا باید دارای نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) و کد مالیاتی باشند. این اطلاعات باید به‌صورت شفاف در وب‌سایت فروشگاه درج شده باشد. در غیر این صورت، فعالیت آن‌ها خارج از چارچوب قانونی تلقی می‌شود. خریدار باید دقت کند که فقط از فروشگاه‌هایی خرید کند که اطلاعات مالیاتی معتبر دارند و فاکتور رسمی صادر می‌کنند.

نکته مهم دیگر، نحوه نمایش مالیات در فاکتور آنلاین است. برخی سایت‌ها به اشتباه مالیات را روی کل مبلغ فاکتور محاسبه می‌کنند یا مبلغ آن را مخفی کرده و در قیمت نهایی می‌گنجانند. طبق قانون، مبلغ مالیات باید به‌صورت مجزا و واضح در فاکتور الکترونیکی درج شود. در غیر این صورت، خریدار می‌تواند از طریق سامانه «مالیات من» یا تماس با شماره ۱۵۲۶، موضوع را پیگیری کند.

خرید آنلاین طلا در صورتی که از فروشگاه‌های معتبر انجام شود، علاوه بر صرفه‌جویی در وقت، کاملاً امن و قانونی است. با این حال، آگاهی از قوانین مالیاتی و بررسی دقیق جزئیات فاکتور، گام مهمی در جهت حفظ حقوق مشتری و جلوگیری از پرداخت‌های نادرست خواهد بود.

تفاوت مالیات طلا با مالیات سکه و طلای آب‌شده

در بازار ایران، طلا تنها به‌صورت زیورآلات خرید و فروش نمی‌شود. اشکالی مانند سکه، شمش و طلای آب‌شده نیز به‌عنوان ابزارهای سرمایه‌گذاری یا معاملات روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما نکته کلیدی اینجاست که قوانین مالیاتی برای هرکدام از این اشکال متفاوت است. آشنایی دقیق با تفاوت‌های آن‌ها به خریداران، فروشندگان و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از پرداخت مالیات نادرست یا مواجهه با جرایم مالیاتی پیشگیری کنند.

۱. مالیات بر طلا (زیورآلات):

مطابق قانون مالیات بر ارزش افزوده سال ۱۴۰۰، طلاهای ساخته‌شده مانند النگو، انگشتر، گردنبند و سایر زیورآلات، تنها مشمول مالیات بر اجرت ساخت و سود فروشنده هستند. طلای خام یا خالص که به‌عنوان سرمایه شناخته می‌شود، معاف از مالیات است. نرخ مالیات نیز همان ۹ درصد است که فقط روی «اجرت + سود» اعمال می‌شود.

مالیات بر سکه بانکی:

سکه‌هایی که از طریق بانک مرکزی یا سامانه‌های رسمی مانند «سنا» و «سکه‌بان» عرضه می‌شوند، به‌عنوان دارایی سرمایه‌ای محسوب شده و از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند. با این حال، اگر خرید و فروش سکه در حجم بالا توسط اشخاص حقیقی یا از طریق بازار آزاد انجام گیرد، سازمان امور مالیاتی ممکن است آن را به‌عنوان فعالیت اقتصادی تلقی کرده و مشمول مالیات عملکرد کند. برای آشنایی کامل با قوانین، نرخ‌ها و بخشنامه‌های جدید، می‌توانید به مقاله‌ی جامع ما درباره مالیات سکه مراجعه کنید.

۳. طلای آب‌شده:

طلای آب‌شده (که معمولاً برای ذوب یا تبدیل به شمش استفاده می‌شود)، وضعیت پیچیده‌تری دارد. اگر خرید و فروش آن توسط افراد عادی برای حفظ ارزش پول باشد، مشمول مالیات نیست. اما اگر معاملات به‌صورت مکرر، در حجم بالا یا با هدف سودآوری انجام شود، قانون آن را فعالیت تجاری دانسته و مالیات عملکرد بر آن اعمال خواهد شد. در این حالت، عدم ثبت در سامانه مؤدیان یا عدم ارائه فاکتور رسمی می‌تواند منجر به جریمه شود.

در نهایت، هر فردی که به‌طور مستمر و حرفه‌ای در بازار طلا، سکه یا طلای آب‌شده فعالیت دارد، باید نسبت به ثبت اطلاعات خود در سامانه مالیاتی اقدام کرده و دفاتر قانونی را نگه‌داری کند. عدم رعایت این موارد ممکن است به هزینه‌های سنگین مالیاتی منجر شود، حتی اگر فرد ناآگاهانه قانون را نقض کرده باشد.

جدول مقایسه مالیات طلا، سکه و طلای آب‌شده

📌 نکته کاربردی:
اگر قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارید، خرید سکه بانکی یا شمش طلا از نظر مالیاتی مقرون‌به‌صرفه‌تر است. اما در صورت خرید طلای نو برای مصرف یا هدیه، حتماً باید به اجرت و نحوه محاسبه مالیات در فاکتور توجه داشته باشید.

مشمولان مالیات در بازار طلا چه کسانی هستند؟

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که در هنگام خرید طلا، خریدار مستقیماً موظف به پرداخت مالیات است؛ در حالی‌که قانون، این مسئولیت را به شکل متفاوتی تعریف کرده است. بر اساس قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده که از تیرماه ۱۴۰۰ اجرایی شده، فروشندگان طلا (اعم از طلافروشان، جواهرفروشان و فروشگاه‌های آنلاین) موظف هستند مالیات تعیین‌شده را محاسبه، اخذ و به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کنند.

بر اساس این قانون:

• خریدار طلا، صرفاً باید مالیات اجرت و سود فروشنده را پرداخت کند، نه مالیات بر وزن خالص طلا.

• فروشنده طلا، وظیفه دارد فاکتور رسمی شامل مبلغ کل، مالیات بر ارزش افزوده اجرت و سود را به خریدار ارائه دهد.

• سازمان امور مالیاتی کشور نیز با استفاده از سامانه‌های پایش الکترونیکی (مانند سامانه مؤدیان و پایانه‌های فروشگاهی)، فروش‌های واقعی را بررسی می‌کند.

این قانون در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان و حذف مالیات از اصل سرمایه (یعنی طلای خالص) تدوین شده تا شفافیت اقتصادی افزایش یابد و بخش غیررسمی بازار کاهش پیدا کند.

نکته مهم این است که هرگونه فروش طلای نو، طلاهای بازسازی‌شده، طلای آب‌شده و حتی فروش طلا به‌صورت مجازی یا از طریق شبکه‌های اجتماعی نیز در صورت تشخیص فعالیت تجاری، مشمول مالیات خواهد بود.

مالیات طلا در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟

بر اساس آخرین به‌روزرسانی قانون مالیات بر ارزش افزوده در ایران که از تیرماه ۱۴۰۰ اجرایی شد، نحوه محاسبه مالیات بر طلا به شکل معناداری تغییر کرد. تا پیش از این اصلاحیه، فروش طلا مشمول مالیات ۹ درصدی بر کل مبلغ فاکتور بود؛ یعنی نه‌تنها بر سود و اجرت، بلکه بر وزن طلای خام نیز مالیات محاسبه می‌شد. این موضوع انتقادات گسترده‌ای را به همراه داشت، زیرا مردم باید برای اصل سرمایه خود نیز مالیات می‌پرداختند.

اما از سال ۱۴۰۳ چه تغییراتی اعمال شده است؟

مطابق با ماده (۲۶) قانون مالیات بر ارزش افزوده جدید، طلا، نقره و پلاتین، اگر به صورت خام و سرمایه‌ای معامله شوند، از پرداخت مالیات معاف هستند. به همین دلیل:

• فروش طلای خالص یا سرمایه‌ای (مثل شمش و سکه رسمی بانک مرکزی): مالیات ندارد.

• فروش طلای ساخته‌شده (زیورآلات، النگو، انگشتر و…) مشمول مالیات فقط بر اجرت و سود فروشنده است.

نرخ مالیات چقدر است؟

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۳ همچنان ۹ درصد باقی مانده است.

• این ۹ درصد فقط روی مجموع اجرت ساخت + سود فروشنده اعمال می‌شود.

• به‌عنوان مثال:
  اگر قیمت طلای خام = ۲۰ میلیون تومان،
  اجرت ساخت = ۲ میلیون تومان،
  سود فروشنده = ۱ میلیون تومان باشد،
  مالیات = ۹٪ × (۲ + ۱) = ۲۷۰ هزار تومان.

این تغییر باعث شده قیمت نهایی طلا برای مصرف‌کننده تا ۱۰٪ کاهش یابد و از فشار روانی خرید طلا کم شود. لازم به ذکر است طلافروشان موظف‌اند این مالیات را به‌صورت جداگانه در فاکتور رسمی قید کنند، نه اینکه به کل مبلغ اضافه کنند.

مالیات خرید طلا چند درصد است؟

بر اساس قانون فعلی مالیات بر ارزش افزوده، مالیات خرید طلا برابر با ۹ درصد اجرت و سود فروشنده است، نه ۹ درصد کل قیمت طلا. این یعنی هنگام خرید طلای نو، شما بابت وزن خالص طلا مالیات نمی‌پردازید و فقط هزینه اجرت ساخت و سود فروشنده مشمول مالیات می‌شود. برای مثال، اگر اجرت و سود فروشنده روی یک قطعه طلا ۲ میلیون تومان باشد، مبلغ مالیات آن ۱۸۰ هزار تومان خواهد بود.

این قانون باعث شده خریداران در مقایسه با گذشته که مالیات بر کل قیمت طلا اعمال می‌شد، هزینه کمتری بپردازند. در زریال گلد می‌توانید با استفاده از محاسبه‌گر آنلاین مالیات طلا، مبلغ دقیق مالیات را پیش از خرید محاسبه کنید تا با دید شفاف‌تری وارد معامله شوید.

چگونه فاکتور رسمی طلا را بررسی کنیم؟

در هر خرید طلا، دریافت فاکتور رسمی و بررسی صحت آن، مهم‌ترین اقدامی است که می‌تواند از شما در برابر تخلفات مالیاتی و زیان‌های مالی محافظت کند. فاکتور رسمی نه‌تنها سندی معتبر برای اثبات مالکیت طلاست، بلکه تنها مدرکی است که در صورت بروز اختلاف یا گزارش تخلف، می‌تواند از حقوق شما در مراجع قانونی و مالیاتی حمایت کند. متأسفانه هنوز هم بسیاری از خریداران به دلیل ناآگاهی یا اعتماد بی‌جا، خرید خود را بدون دریافت فاکتور رسمی انجام می‌دهند و همین موضوع باعث سو‌استفاده برخی طلافروشان می‌شود.

ویژگی‌های فاکتور رسمی طلا چیست؟

1.اطلاعات فروشگاه:

نام کامل فروشگاه، آدرس، شماره تماس، کد اقتصادی، شماره ثبت و شناسه ملی باید روی فاکتور درج شده باشد.

2. مشخصات کالا:

وزن دقیق طلا، قیمت روز هر گرم، اجرت ساخت (به‌صورت عددی یا درصدی)، نوع طلا (نو، دست دوم، آب‌شده) و خلوص آن (مثلاً ۱۸ عیار) باید شفاف ذکر شود.

3. سود فروشنده:

معمولاً به‌صورت درصدی از جمع طلای خام + اجرت محاسبه می‌شود و باید عدد دقیق آن قید شود.

4. مالیات بر ارزش افزوده:

باید به‌صورت جداگانه و دقیق محاسبه و درج شود، و نه به‌طور کلی یا مخفی در قیمت نهایی.

5. مهر و امضا:

فاکتور رسمی حتماً باید مهر فروشگاه و امضای فروشنده را داشته باشد. بدون این دو، فاکتور اعتبار قانونی ندارد.

چگونه متوجه شویم فاکتور قانونی است؟

• فاکتور باید شامل بند مشخصی برای «مالیات بر ارزش افزوده» باشد که فقط بر اجرت و سود اعمال شده باشد، نه کل مبلغ فاکتور.

• در صورتی که فروشنده مالیات را روی کل مبلغ اعمال کرده یا رقم بالاتری از نرخ رسمی ۹ درصد درج کرده باشد، این فاکتور غیرقانونی محسوب می‌شود.

• می‌توانید با استفاده از سامانه «مالیات من» یا از طریق کد اقتصادی فروشنده، بررسی کنید که آیا آن واحد صنفی به‌درستی در سامانه مؤدیان ثبت شده است یا نه.

• اگر فاکتور به‌صورت دستی و بدون مشخصات کامل صادر شده باشد، به احتمال زیاد فاقد اعتبار رسمی است.

توصیه:

همیشه قبل از پرداخت وجه نهایی، فاکتور را بخوانید، محاسبات را بررسی کنید، و در صورت مغایرت، از فروشنده بخواهید اصلاح کند. هیچ‌گاه فاکتور ناقص یا شفاهی را نپذیرید. این دقت کوچک، از شما در برابر تخلفات مالیاتی و هزینه‌های اضافه محافظت می‌کند.

اجرت طلا چیست و چرا در محاسبه مالیات اهمیت دارد؟

اجرت طلا بخش مهمی از قیمت‌گذاری در خرید و فروش طلا محسوب می‌شود که تأثیر مستقیمی بر میزان مالیات طلا دارد. اجرت در واقع هزینه‌ای است که بابت ساخت، طراحی، و تبدیل طلای خام به زیورآلات به قیمت نهایی افزوده می‌شود. طبق قانون جدید مالیاتی، مالیات بر ارزش افزوده فقط بر اجرت ساخت و سود فروشنده تعلق می‌گیرد، نه بر کل قیمت طلا. بنابراین، آگاهی از اجرت طلا برای درک نحوه محاسبه دقیق مالیات ضروری است.

اجرت طلا شامل چه مواردی می‌شود؟

اجرت معمولاً شامل هزینه طراحی، قالب‌سازی، پرداخت‌کاری، آبکاری و برند طلاست. این اجزاء، بر اساس مدل و پیچیدگی کار، می‌توانند به‌صورت تومانی یا درصدی روی هر گرم طلا محاسبه شوند.

اجرت طلا چگونه در محاسبه مالیات اثر می‌گذارد؟

از سال ۱۴۰۰، قانون مالیات طلا تغییر کرده و تنها بر بخش اجرت و سود، مالیات ۹٪ اعمال می‌شود. بنابراین هرچه اجرت طلا بالاتر باشد، مبلغ مالیات پرداختی نیز بیشتر خواهد شد. برای مثال، جواهرات پرکار یا برنددار که اجرت بیشتری دارند، مشمول مالیات بالاتری هم هستند.

نکات طلایی برای جلوگیری از پرداخت مالیات غیرقانونی

با وجود تصویب قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده که به‌وضوح بیان می‌کند مالیات طلا فقط باید بر اجرت و سود فروشنده اعمال شود، همچنان برخی طلافروشان به دلایل مختلف از قانون سرپیچی کرده و مالیات را به‌صورت نادرست یا مازاد دریافت می‌کنند. در بسیاری از موارد، خریداران به دلیل ناآگاهی، عجله یا اعتماد بی‌پایه به فروشنده، مالیاتی بیش از حد قانونی پرداخت می‌کنند و این موضوع می‌تواند زیان قابل توجهی به همراه داشته باشد. خوشبختانه، راهکارهایی ساده اما بسیار مؤثر برای پیشگیری از این موضوع وجود دارد.

۱. همیشه فاکتور رسمی و کامل بخواهید

اولین و مهم‌ترین اقدام، دریافت فاکتور رسمی از فروشنده است. این فاکتور باید شامل اطلاعات فروشگاه، جزئیات کالا، میزان اجرت، درصد سود و مبلغ دقیق مالیات باشد. فاکتور بدون مهر و امضا یا فاکتورهای دست‌نویس بدون کد اقتصادی فاقد اعتبار قانونی هستند.

۲. قبل از خرید، فرمول مالیات را خودتان حساب کنید

با دانستن فرمول رسمی (۹٪ × [اجرت + سود فروشنده])، می‌توانید به‌راحتی بررسی کنید که آیا مبلغ مالیات درج‌شده در فاکتور درست است یا خیر. این کار تنها چند ثانیه زمان می‌برد اما جلوی ضررهای بزرگ را می‌گیرد.

۳. از فروشگاه‌های دارای کد مالیاتی و نماد اعتماد خرید کنید

در خریدهای اینترنتی یا حضوری، مطمئن شوید فروشگاه دارای مجوز رسمی و کد اقتصادی معتبر باشد. اطلاعات این فروشگاه‌ها را می‌توان از سامانه مؤدیان (moi.ir یا tax.gov.ir) یا اپلیکیشن «مالیات من» استعلام کرد.

۴. به محض مشاهده تخلف، گزارش دهید

اگر فروشنده‌ای مالیات را روی کل مبلغ فاکتور اعمال کرد، از صدور فاکتور رسمی امتناع نمود یا عددی غیرعادی برای مالیات اعلام کرد، می‌توانید از طریق شماره ۱۵۲۶ (مرکز پاسخگویی سازمان امور مالیاتی) یا سایت tax.gov.ir شکایت ثبت کنید. گزارش‌های مردمی نقش مؤثری در شفاف‌سازی بازار دارند.

۵. از خریدهای بدون فاکتور یا با قیمت پایین‌تر خودداری کنید

برخی فروشندگان پیشنهاد می‌دهند در ازای نگرفتن مالیات یا ندادن فاکتور، مبلغی را از قیمت نهایی کسر کنند. این رفتار علاوه بر غیرقانونی بودن، شما را در صورت بروز مشکل (مانند خرید طلای تقلبی، سرقتی یا مغایرت در وزن) بی‌دفاع می‌گذارد.

در نهایت، آگاهی حقوقی شما قوی‌ترین سلاح در برابر تخلفات بازار طلا است. هرچه اطلاعات بیشتری در مورد قوانین مالیاتی داشته باشید، احتمال پرداخت هزینه‌های غیرقانونی کمتر خواهد شد و با اطمینان بیشتری خرید خواهید کرد.

آیا سکه و طلای آب‌شده هم مشمول مالیات هستند؟

در شرایط فعلی بازار ایران، طلا صرفاً به شکل زیورآلات خرید و فروش نمی‌شود. بسیاری از افراد، به‌ویژه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، اقدام به خرید سکه، خرید شمش و طلای آب‌شده می‌کنند. سؤال اصلی اینجاست که آیا این اشکال از طلا نیز مشمول مالیات هستند؟

۱. سکه بانک مرکزی (طرح جدید و قدیم):

بر اساس اعلام رسمی بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی، سکه‌هایی که مستقیماً از بانک ملی یا از طریق سامانه رسمی عرضه سکه خریداری می‌شوند، مشمول مالیات نیستند. این سکه‌ها در دسته‌ی دارایی‌های سرمایه‌ای قرار می‌گیرند و هدف اصلی از خرید آن‌ها معمولاً سرمایه‌گذاری بلندمدت است، نه مصرف روزمره. برای آشنایی بیشتر با روند خرید و شرایط عرضه، می‌توانید مقاله‌ی جزئیات کامل حراج سکه طلا مرکز مبادله ایران را مطالعه کنید.

با این حال، فروش مجدد این سکه‌ها به طلافروشی‌ها یا افراد دیگر، در صورتی که فعالیت شغلی تلقی شود، ممکن است مشمول مالیات عملکرد یا مالیات مقطوع شود. بنابراین سرمایه‌گذاران باید دقت داشته باشند در حجم معاملات و دفعات فروش خود زیاده‌روی نکنند.

۲. طلای آب‌شده:

وضعیت طلای آب‌شده (Re-melted Gold) کمی پیچیده‌تر است. اگر معامله توسط افراد عادی و برای حفظ سرمایه انجام شود، مشمول مالیات نیست. اما اگر خرید و فروش طلای آب‌شده به‌صورت مداوم و در حجم بالا انجام شود، از نظر قانون، فعالیت اقتصادی محسوب شده و مشمول مالیات خواهد بود.

طبق دستورالعمل سازمان امور مالیاتی:

«هرگونه خرید و فروش طلای آب‌شده خارج از چارچوب صنفی یا بدون ثبت در سامانه مؤدیان، مشمول بررسی و اعمال مالیات عملکرد خواهد بود.»

آیا خریدار موظف به پرداخت مالیات طلا است؟

یکی از پرتکرارترین سوالاتی که مشتریان هنگام خرید طلا دارند این است که:
“آیا پرداخت مالیات بر عهده منِ خریدار است یا فروشنده؟”

پاسخ به این سؤال در قانون مالیات بر ارزش افزوده جدید (اجرایی از تیر ۱۴۰۰) به‌وضوح آمده است. بر اساس این قانون، مسئول محاسبه، دریافت و پرداخت مالیات، فروشنده طلا است. اما نکته مهم اینجاست که این مالیات از خریدار اخذ می‌شود. در واقع، فروشنده صرفاً «واسط انتقال» مالیات به دولت است.

وظایف هر یک از طرفین معامله:

• فروشنده:

  • موظف است طلا را با فاکتور رسمی بفروشد.

  • باید فقط بر اجرت و سود، مالیات ۹٪ محاسبه کند.

  • باید کد مالیاتی فعال و ثبت‌شده در سامانه مودیان داشته باشد.

• خریدار:

  • موظف به پرداخت همان مالیات قیدشده در فاکتور رسمی است.

  • باید فاکتور را بررسی کند تا مالیات فقط روی اجرت و سود باشد نه وزن طلا.

در واقع، خریدار فقط باید همان مالیاتی را پرداخت کند که قانون مشخص کرده است، و نه بیشتر. اگر طلافروشی، مالیات را روی کل مبلغ فاکتور محاسبه کرد یا فاکتور رسمی ارائه نداد، خریدار می‌تواند خرید را انجام ندهد یا موضوع را از طریق سازمان امور مالیاتی پیگیری کند.

نکته کلیدی: پرداخت مالیات توسط خریدار الزامی است، اما باید به‌صورت شفاف و قانونی باشد. در این صورت، نه فروشنده متضرر می‌شود و نه خریدار مالیات اضافی پرداخت می‌کند.

نحوه محاسبه دقیق مالیات در فاکتورهای رسمی طلا

یکی از راه‌های مهم برای جلوگیری از سوءاستفاده یا پرداخت مالیات اضافی، آشنایی کامل با فرمول رسمی محاسبه مالیات طلا در فاکتور است. طبق قانون، مالیات طلا باید به شکل دقیق زیر محاسبه شود:

فرمول رسمی:

مالیات طلا = ۹٪ × (اجرت ساخت + سود فروشنده)

برخلاف گذشته، مالیات بر وزن یا قیمت طلای خام (که ارزش سرمایه‌ای دارد) حذف شده و تنها بر خدمات و سود تعلق می‌گیرد.

مثال عددی برای شفاف‌سازی:

• وزن طلا: 5 گرم

• قیمت طلا هر گرم: 2,200,000 تومان

• اجرت ساخت هر گرم: 300,000 تومان

• سود فروشنده: 7٪ 

محاسبات:

1. مبلغ طلای خام: 5 × 2,200,000 = 11,000,000 تومان

2. مجموع اجرت: 5 × 300,000 = 1,500,000 تومان

3. سود فروشنده (۷٪ × مجموع طلا + اجرت): ۷٪ × (11,000,000 + 1,500,000) = 875,000 تومان

4. جمع اجرت + سود: 1,500,000 + 875,000 = 2,375,000 تومان

5. مالیات نهایی: ۹٪ × 2,375,000 = 213,750 تومان

🔹 در نتیجه: مالیات قابل پرداخت تنها ۲۱۳,۷۵۰ تومان است، نه ۹٪ کل مبلغ ۱۲.۵ میلیون تومان.

چرا دانستن این فرمول اهمیت دارد؟

• بسیاری از طلافروشان، به‌دلیل عدم آموزش یا برای سادگی، مالیات را به کل فاکتور اعمال می‌کنند که غیرقانونی است.

• خریدارانی که از نحوه محاسبه اطلاع دارند، راحت‌تر می‌توانند از حق خود دفاع کنند.

چگونه از پرداخت مالیات غیرقانونی در خرید طلا جلوگیری کنیم؟

با وجود تصویب قوانین جدید، هنوز هم برخی فروشندگان اقدام به دریافت مالیات غیرقانونی یا مازاد از مشتریان می‌کنند. اما خوشبختانه راهکارهایی برای جلوگیری از این تخلفات وجود دارد.

۱. فاکتور رسمی و معتبر درخواست کنید

اولین قدم، دریافت فاکتور رسمی با مهر و امضای فروشگاه است. فاکتور باید شامل:

• نام فروشگاه، کد اقتصادی، شماره ثبت

• وزن، قیمت روز، اجرت ساخت، درصد سود

• مبلغ مالیات بر ارزش افزوده به‌صورت جداگانه

باشد. بدون فاکتور، هیچ خریدی قابل پیگیری قانونی نیست.

۲. قبل از خرید، فرمول مالیات را خودتان حساب کنید

با داشتن آگاهی از نحوه محاسبه (همان فرمول بالا)، خودتان می‌توانید بررسی کنید آیا عدد گفته‌شده در فاکتور واقعی است یا نه.

۳. از فروشگاه‌های دارای کد مالیاتی خرید کنید

سایت‌هایی مانند سامانه مودیان مالیاتی یا اپلیکیشن‌هایی مانند «سامانه مالیات من» اطلاعات ثبت‌شده فروشگاه‌ها را نمایش می‌دهند.

۴. گزارش تخلفات به سازمان امور مالیاتی

اگر فروشنده از دادن فاکتور خودداری کرد یا مالیات را بیش از حد قانونی اعلام کرد، می‌توانید به شماره ۱۵۲۶ (مرکز پاسخگویی امور مالیاتی) یا سایت tax.gov.ir گزارش دهید.

قانون جدید مالیات طلا ۱۴۰۴

سوالات متداول درباره مالیات طلا

۱. آیا خرید طلای دست دوم مشمول مالیات است؟

خیر. طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده جدید، طلای دست دوم چون اجرت ساخت ندارد و سود فروشنده نیز در آن تعریف نمی‌شود، از پرداخت مالیات معاف است. اگر فروشنده‌ای از شما بابت طلای دست دوم مالیات مطالبه کرد، این عمل غیرقانونی است و می‌توانید آن را گزارش دهید.

۲. اگر طلافروشی مالیات را روی کل مبلغ طلا بگیرد، چه باید کرد؟

این کار تخلف است. قانون تصریح دارد که مالیات فقط باید روی اجرت ساخت و سود فروشنده محاسبه شود، نه کل فاکتور. شما می‌توانید از خرید صرف‌نظر کرده یا موضوع را از طریق شماره ۱۵۲۶ یا سایت tax.gov.ir گزارش دهید.

۳. آیا خرید طلا از سایت‌های آنلاین مشمول مالیات است؟

بله. اگر فروشگاه اینترنتی دارای نماد اعتماد الکترونیکی و کد مالیاتی باشد، باید دقیقاً مطابق با قانون، مالیات را فقط روی اجرت و سود محاسبه و جداگانه در فاکتور نمایش دهد. اگر فروشگاه مجوز نداشته باشد یا فاکتور رسمی ندهد، خرید از آن خطرناک و غیرقانونی است.

۴. آیا معاملات شخصی بین دو فرد حقیقی شامل مالیات می‌شود؟

در صورتی‌که این معاملات به‌صورت موردی انجام شوند (مثلاً یک نفر از دوست یا آشنایش طلا بخرد)، مشمول مالیات نیستند. اما اگر یکی از طرفین به‌طور مداوم و با هدف کسب سود از خرید و فروش طلا فعالیت کند، سازمان مالیاتی می‌تواند این فرد را به‌عنوان فعال اقتصادی شناسایی کرده و مشمول مالیات عملکرد بداند.

۵. چگونه مطمئن شویم فروشنده در سامانه مالیاتی ثبت شده است؟

با مراجعه به «سامانه مؤدیان مالیاتی» یا اپلیکیشن «مالیات من»، می‌توانید با وارد کردن کد اقتصادی فروشگاه، وضعیت ثبت آن در سامانه را بررسی کنید. تنها فروشگاه‌های ثبت‌شده در این سامانه مجاز به دریافت مالیات هستند.

۶. آیا طلافروشی‌ها می‌توانند مالیات را در قیمت نهایی پنهان کنند؟

خیر. طبق قانون، مالیات باید به‌صورت جداگانه و شفاف در فاکتور رسمی قید شود. پنهان‌کردن مالیات در قیمت نهایی یا اعلام رقم کل بدون جزئیات، تخلف محسوب می‌شود.

آیا خرید شمش طلا مالیات دارد؟

خرید شمش طلا طبق قانون فعلی ایران مشمول مالیات بر ارزش افزوده بر کل وزن طلا نمی‌شود؛ بلکه مشابه طلای دست دوم، مالیات فقط روی سود فروشنده محاسبه و دریافت می‌گردد. به همین دلیل خرید شمش طلا از نظر هزینه‌های جانبی مقرون‌به‌صرفه‌تر از طلای نو (زیورآلات) است که شامل اجرت و ۹٪ مالیات بر کل فاکتور می‌شود.

 بنابراین، اگر هدف شما سرمایه‌گذاری باشد، خرید شمش طلا به دلیل نداشتن اجرت و مالیات اندک، گزینه‌ای اقتصادی‌تر محسوب می‌شود.

خرید شمش طلا و طلای آب شده آنلاین برای سرمایه‌گذاری بلندمدت

اگر به دنبال راهی برای حفظ ارزش پول خود هستید، خرید شمش و طلای آب شده آنلاین یکی از بهترین گزینه‌هاست. تفاوت این دو در عیار، کارمزد و نوع استفاده است. ما در زریال گلد به شما کمک می‌کنیم تا با درک درست از بازار و مشاوره تخصصی، مناسب‌ترین نوع طلا را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید.